Muments
Eveniments da l’onn
L’onn passà è puspè stà caracterisà da blers eveniments spezials.
Schaner
Schaner
20 onns SAP dal Grischun: Ina furmaziun d’auta qualitad per tuts
En il center da mintga scola auta stattan il gudogn da las enconuschientschas e la circulaziun da la savida. Cun quai servan las scolas autas fermamain a la societad. Las scolas autas da pedagogia focusseschan en quest connex surtut ils process d’emprender, d’instruir e da svilup. Ina furmaziun d’auta qualitad per tuts è per uschè da dir l’essenza da quests dus patratgs.
Il giubileum da 20 onns da la SAP dal Grischun è stà ina chaschun da crear sentupadas e d’engraziar a la populaziun per la fidanza. Uschia ha la SAP dal Grischun fatg ina concurrenza ed ha elegì 20 famiglias che han pudì far diever d’in agid gratuit per far ils pensums. Durant in mez onn, mintgamai duas giadas per emna, han studentas e students da la SAP dal Grischun gidà las victuras ed ils victurs da far ils pensums da chasa. La tscherna da las scolaras e dals scolars che han pudì profitar da questa purschida è vegnida fatga cun trair la sort a chaschun da la festa d’advent 2022. La manadra da project Lilian Ladner ha punctuà: «Da l’agid da far ils pensums n’han betg sulettamain ils uffants ed ils giuvenils profità, mabain era las studentas ed ils students. Ellas ed els han pudì transferir lur savida en la pratica e rimnar impurtantas experientschas professiunalas.» La studenta Tabea Thöny ha tratg il suandant facit: «Jau hai emprendì bler davart las sfidas da schliar pensums. Jau n’era betg conscienta tge impurtanza che pensums pon avair en las famiglias. Il pli impurtant è dentant stà da chattar vias da sustegnair ils uffants il meglier pussaivel.»
20 onns SAP dal Grischun: Ina furmaziun d’auta qualitad per tuts
En il center da mintga scola auta stattan il gudogn da las enconuschientschas e la circulaziun da la savida. Cun quai servan las scolas autas fermamain a la societad. Las scolas autas da pedagogia focusseschan en quest connex surtut ils process d’emprender, d’instruir e da svilup. Ina furmaziun d’auta qualitad per tuts è per uschè da dir l’essenza da quests dus patratgs.
Il giubileum da 20 onns da la SAP dal Grischun è stà ina chaschun da crear sentupadas e d’engraziar a la populaziun per la fidanza. Uschia ha la SAP dal Grischun fatg ina concurrenza ed ha elegì 20 famiglias che han pudì far diever d’in agid gratuit per far ils pensums. Durant in mez onn, mintgamai duas giadas per emna, han studentas e students da la SAP dal Grischun gidà las victuras ed ils victurs da far ils pensums da chasa. La tscherna da las scolaras e dals scolars che han pudì profitar da questa purschida è vegnida fatga cun trair la sort a chaschun da la festa d’advent 2022. La manadra da project Lilian Ladner ha punctuà: «Da l’agid da far ils pensums n’han betg sulettamain ils uffants ed ils giuvenils profità, mabain era las studentas ed ils students. Ellas ed els han pudì transferir lur savida en la pratica e rimnar impurtantas experientschas professiunalas.» La studenta Tabea Thöny ha tratg il suandant facit: «Jau hai emprendì bler davart las sfidas da schliar pensums. Jau n’era betg conscienta tge impurtanza che pensums pon avair en las famiglias. Il pli impurtant è dentant stà da chattar vias da sustegnair ils uffants il meglier pussaivel.»
La sanadad rinforza la furmaziun
Nov engaschament: “schulnetz21 – la rait svizra da scolas che promovan la sanadad ed il svilup persistent”
L’uffizi per la scola populara ed il sport e l’uffizi da sanadad han decis da sa participar al «schulnetz21». Entras questa rait vegnan la promoziun da la sanadad e la prevenziun fatgas accessiblas a tut ils uffants, a las persunas d’instrucziun, a las direcziuns da scola ed ad ulteriuras persunas che stattan en connex cun la scola. La SAP dal Grischun è partenaria da realisaziun ed accumpogna scolas che sa mettan sin via ad ina scola che promova la sanadad cun cussegliaziuns e furmaziuns supplementaras.
La sanadad rinforza la furmaziun
Nov engaschament: “schulnetz21 – la rait svizra da scolas che promovan la sanadad ed il svilup persistent”
L’uffizi per la scola populara ed il sport e l’uffizi da sanadad han decis da sa participar al «schulnetz21». Entras questa rait vegnan la promoziun da la sanadad e la prevenziun fatgas accessiblas a tut ils uffants, a las persunas d’instrucziun, a las direcziuns da scola ed ad ulteriuras persunas che stattan en connex cun la scola. La SAP dal Grischun è partenaria da realisaziun ed accumpogna scolas che sa mettan sin via ad ina scola che promova la sanadad cun cussegliaziuns e furmaziuns supplementaras.
Finiziun cun success dal CAS Didactica da scola auta
Ils davos dus onns han docentas e docents da la SAP dal Grischun absolvì il CAS cumplementar a la professiun Didactica da scola auta. Bleras ulteriuras docentas e blers ulteriurs docents han absolvì e terminà cun success singuls moduls dal certificat. Las participantas ed ils participants sco era la direcziun da la furmaziun cun lur team da docentas e docents han sviluppà la didactica en direcziun d’ina scola auta dal futur. Il CAS promova las participantas ed ils participants da sviluppar vinavant l’atgna instrucziun sin fundament da teorias e concepts didactics actuals. Il svilup da l’instrucziun da las participantas e dals participants ed il discurs en co-learnings ha fatg ch’il CAS è stà in project pratic che ha sviluppà vinavant la scola auta.
La fin da schaner han 14 absolventas ed absolvents survegnì lur certificats a chaschun d’in act festiv.
Cun questa furmaziun è a medem temp vegnì lantschà in process da svilup da la scola auta. Il success è d’attribuir al setting che metta il focus sin co-learnings e sin il svilup consequent da l’instrucziun da las docentas e dals docents. Sin basa dal grond success vegnan era purschids curs e co-learnings suenter il CAS ed uschia vegn la finamira strategica dal svilup dal futur da la SAP dal Grischun persequitada vinavant. La stad 2023 ha cumenzà la segunda runda dal CAS Didactica da scola auta – cun docentas internas e docents interns sco era docentas e docents d’autras scolas autas.
Finiziun cun success dal CAS Didactica da scola auta
Ils davos dus onns han docentas e docents da la SAP dal Grischun absolvì il CAS cumplementar a la professiun Didactica da scola auta. Bleras ulteriuras docentas e blers ulteriurs docents han absolvì e terminà cun success singuls moduls dal certificat. Las participantas ed ils participants sco era la direcziun da la furmaziun cun lur team da docentas e docents han sviluppà la didactica en direcziun d’ina scola auta dal futur. Il CAS promova las participantas ed ils participants da sviluppar vinavant l’atgna instrucziun sin fundament da teorias e concepts didactics actuals. Il svilup da l’instrucziun da las participantas e dals participants ed il discurs en co-learnings ha fatg ch’il CAS è stà in project pratic che ha sviluppà vinavant la scola auta.
La fin da schaner han 14 absolventas ed absolvents survegnì lur certificats a chaschun d’in act festiv.
Cun questa furmaziun è a medem temp vegnì lantschà in process da svilup da la scola auta. Il success è d’attribuir al setting che metta il focus sin co-learnings e sin il svilup consequent da l’instrucziun da las docentas e dals docents. Sin basa dal grond success vegnan era purschids curs e co-learnings suenter il CAS ed uschia vegn la finamira strategica dal svilup dal futur da la SAP dal Grischun persequitada vinavant. La stad 2023 ha cumenzà la segunda runda dal CAS Didactica da scola auta – cun docentas internas e docents interns sco era docentas e docents d’autras scolas autas.
Favrer
Favrer
Exposiziun ambulanta «Schule. Experiment Zukunft» e saira tematica
Ils 13 da favrer 2023 han 170 represchentantas e represchentants da la politica, da l’economia e da la furmaziun chattà la via a la SAP dal Grischun ed han discutà or da differentas perspectivas la dumonda en tge direcziun che noss sistem d’educaziun duaja sa sviluppar en il futur. Prof. dr. Gian-Paolo Curcio, rectur da la SAP dal Grischun, ha salidà ils giasts cun ils pleds: «Las scolas e lur persunas d’instrucziun èn impurtantas per nossa societad. Il champ d’incumbensas da las persunas d’instrucziun surpassa per bler l’intermediaziun da savida. Las persunas d’instrucziun insceneschan pussaivladads d’emprender, en las qualas vegnan promovidas il svilup da las cumpetenzas dal rom e da las cumpetenzas transversalas ed en las qualas vegnan intermediadas normas e valurs per uschia sustegnair la furmaziun da la persunalitad dad umans giuvens. Las persunas d’instrucziun surpiglian cun lur agir professiunal responsabladad per la societad. Cun lur lavur concepeschan ellas noss futur. Consequentamain han las persunas d’instrucziun e las scolas ina gronda relevanza sociala. En numerus circuls d’experts e d’interess vegnan manads discurs davart l’avegnir dal sistem da furmaziun. Quai che manca dentant è ina discussiun publica viva e fundamentala.» E precis quai è stà il punct da partenza per l’occurrenza.
Il professer emerità Hans-Ulrich Grunder, confundatur da l’exposiziun «Schule. Experiment Zukunft» ha explitgà l’exposiziun. Suenter èn las tschintg iniziativas or da l’exposiziun vegnidas discutadas.
La scola va tiers a nus tuts. La discussiun captivanta ha mussà che las respostas a las dumondas discutadas èn differentas. I na dat betg in gist e fauss, mo in dapli e pli pauc.
Exposiziun ambulanta «Schule. Experiment Zukunft» e saira tematica
Ils 13 da favrer 2023 han 170 represchentantas e represchentants da la politica, da l’economia e da la furmaziun chattà la via a la SAP dal Grischun ed han discutà or da differentas perspectivas la dumonda en tge direcziun che noss sistem d’educaziun duaja sa sviluppar en il futur. Prof. dr. Gian-Paolo Curcio, rectur da la SAP dal Grischun, ha salidà ils giasts cun ils pleds: «Las scolas e lur persunas d’instrucziun èn impurtantas per nossa societad. Il champ d’incumbensas da las persunas d’instrucziun surpassa per bler l’intermediaziun da savida. Las persunas d’instrucziun insceneschan pussaivladads d’emprender, en las qualas vegnan promovidas il svilup da las cumpetenzas dal rom e da las cumpetenzas transversalas ed en las qualas vegnan intermediadas normas e valurs per uschia sustegnair la furmaziun da la persunalitad dad umans giuvens. Las persunas d’instrucziun surpiglian cun lur agir professiunal responsabladad per la societad. Cun lur lavur concepeschan ellas noss futur. Consequentamain han las persunas d’instrucziun e las scolas ina gronda relevanza sociala. En numerus circuls d’experts e d’interess vegnan manads discurs davart l’avegnir dal sistem da furmaziun. Quai che manca dentant è ina discussiun publica viva e fundamentala.» E precis quai è stà il punct da partenza per l’occurrenza.
Il professer emerità Hans-Ulrich Grunder, confundatur da l’exposiziun «Schule. Experiment Zukunft» ha explitgà l’exposiziun. Suenter èn las tschintg iniziativas or da l’exposiziun vegnidas discutadas.
La scola va tiers a nus tuts. La discussiun captivanta ha mussà che las respostas a las dumondas discutadas èn differentas. I na dat betg in gist e fauss, mo in dapli e pli pauc.
Mars
Mars
Finiziun cun success dal master Pedagogia curativa da scola
Il cumenzament da mars ha gì lieu a la SAP dal Grischun la surdada festiva dals diploms dal master Pedagogia curativa da scola a 18 participantas e participants. Arno Ulber, il manader dal studi da master Pedagogia curativa da scola e dr. Margaretha Florin, Senior Lecturer a la Scola auta interchantunala per pedagogia curativa han manà tras l’occurrenza. Trais ulteriuras absolventas dal Grischun han pudì retschaiver il diplom l’atun a la festa da Turitg.
Svilup e flexibilisaziun da la purschida da studi
Il chantun Grischun vul mitigiar vinavant la mancanza da pedagogas e da pedagogs curativs. Per quest intent ha la regenza approvà il 2022 in project da pilot correspundent che desista en il futur da limitar plazzas da studi en la pedagogia curativa da scola e che permetta in cumenzament da studi annual. 48 studentas e studentas absolvan en il mument la nova purschida da studi. Cumplementarmain al studi da master pon da nov era singuls moduls vegnir frequentads sco furmaziun supplementara. Questa purschida en il rom dal model da carriera pussibilitescha a persunas d’instrucziun interessadas d’acquistar enconuschientschas da basa en il sectur da la pedagogia curativa da scola, d’esser engaschada vinavant sco persuna d’instrucziun regulara e d’absolver il studi da master eventualmain pli tard. Il project vegn realisà da la SAP dal Grischun en cooperaziun cun la Scola auta interchantunala da pedagogia curativa.
Finiziun cun success dal master Pedagogia curativa da scola
Il cumenzament da mars ha gì lieu a la SAP dal Grischun la surdada festiva dals diploms dal master Pedagogia curativa da scola a 18 participantas e participants. Arno Ulber, il manader dal studi da master Pedagogia curativa da scola e dr. Margaretha Florin, Senior Lecturer a la Scola auta interchantunala per pedagogia curativa han manà tras l’occurrenza. Trais ulteriuras absolventas dal Grischun han pudì retschaiver il diplom l’atun a la festa da Turitg.
Svilup e flexibilisaziun da la purschida da studi
Il chantun Grischun vul mitigiar vinavant la mancanza da pedagogas e da pedagogs curativs. Per quest intent ha la regenza approvà il 2022 in project da pilot correspundent che desista en il futur da limitar plazzas da studi en la pedagogia curativa da scola e che permetta in cumenzament da studi annual. 48 studentas e studentas absolvan en il mument la nova purschida da studi. Cumplementarmain al studi da master pon da nov era singuls moduls vegnir frequentads sco furmaziun supplementara. Questa purschida en il rom dal model da carriera pussibilitescha a persunas d’instrucziun interessadas d’acquistar enconuschientschas da basa en il sectur da la pedagogia curativa da scola, d’esser engaschada vinavant sco persuna d’instrucziun regulara e d’absolver il studi da master eventualmain pli tard. Il project vegn realisà da la SAP dal Grischun en cooperaziun cun la Scola auta interchantunala da pedagogia curativa.
18avla dieta spezialisada Deutsch als Zweitsprache (DaZ) 2023
En ina societad multifara e plurilingua èsi essenzial da crear in ambient integrativ che renconuscha la diversitad culturala e che promova la chapientscha ed il respect tranter scolaras e scolaras da differentas derivanzas. Sche la diversitad culturala vegn considerada sco resursa e betg sco impediment, po ella – cun agid d’intginas mesiras – vegnir integrada cun gudogn ed effect ed en l’ambient da scola. Quai po gidar da crear ina societad che accepta e tolerescha e che dat a las scolaras ed als scolaras la pussaivladad d’emprender in da l’auter e da sentir la diversitad culturala sco gudogn.
En il rom da la 18avla dieta da DaZ èn ils potenzials da las resursas interculturalas sin ils nivels da la famiglia, dals geniturs e da l’instrucziun stads en il focus. Dunna dr. Fana Asefaw, media spezialista per psichiatria d’uffants e giuvenils sco era manadra medicinala dal center da cumpetenzas trauma e migraziun ha mussà en ses referat da keynote tranter auter tge basegns che uffants e giuvenils immigrads han, tge instruments d’agid che las persunas d’instrucziun dovran per resguardar quests basegns e co che las famiglias pon vegnir integradas. En workshops correspundents han ins gì la chaschun d’elavurar pussaivladads co ch’ins po dar dumogn a questas dimensiuns. La maisa radunda ha pussibilità in barat direct e professiunal.
18avla dieta spezialisada Deutsch als Zweitsprache (DaZ) 2023
En ina societad multifara e plurilingua èsi essenzial da crear in ambient integrativ che renconuscha la diversitad culturala e che promova la chapientscha ed il respect tranter scolaras e scolaras da differentas derivanzas. Sche la diversitad culturala vegn considerada sco resursa e betg sco impediment, po ella – cun agid d’intginas mesiras – vegnir integrada cun gudogn ed effect ed en l’ambient da scola. Quai po gidar da crear ina societad che accepta e tolerescha e che dat a las scolaras ed als scolaras la pussaivladad d’emprender in da l’auter e da sentir la diversitad culturala sco gudogn.
En il rom da la 18avla dieta da DaZ èn ils potenzials da las resursas interculturalas sin ils nivels da la famiglia, dals geniturs e da l’instrucziun stads en il focus. Dunna dr. Fana Asefaw, media spezialista per psichiatria d’uffants e giuvenils sco era manadra medicinala dal center da cumpetenzas trauma e migraziun ha mussà en ses referat da keynote tranter auter tge basegns che uffants e giuvenils immigrads han, tge instruments d’agid che las persunas d’instrucziun dovran per resguardar quests basegns e co che las famiglias pon vegnir integradas. En workshops correspundents han ins gì la chaschun d’elavurar pussaivladads co ch’ins po dar dumogn a questas dimensiuns. La maisa radunda ha pussibilità in barat direct e professiunal.
Cumenzament gartegià dal project da perfecziunament da trais onns per persunas d’instrucziun da scolas bilinguas
La finamira da nizzegiar la diversitad linguistica sco schanza persequitain nus dapi onns en las purschidas da tudestg sco segunda lingua. Per incumbensa da l’Uffizi per la scola populara ed il sport (USS) avain nus pudì lantschar la primavaira 2023 cun success ina purschida da furmaziun supplementara e da colliaziun da trais onns per las persunas d’instrucziun e las direcziun da scola da scolas e classas bilinguas da tut ils stgalims da la scola populara.
Cumenzament gartegià dal project da perfecziunament da trais onns per persunas d’instrucziun da scolas bilinguas
La finamira da nizzegiar la diversitad linguistica sco schanza persequitain nus dapi onns en las purschidas da tudestg sco segunda lingua. Per incumbensa da l’Uffizi per la scola populara ed il sport (USS) avain nus pudì lantschar la primavaira 2023 cun success ina purschida da furmaziun supplementara e da colliaziun da trais onns per las persunas d’instrucziun e las direcziun da scola da scolas e classas bilinguas da tut ils stgalims da la scola populara.
Avrigl
Avrigl
Di da fufragnar a la SAP dal Grischun
Il sistem svizzer da la furmaziun professiunala vala sco exemplaric sin il plaun internaziunal. Ils giuvenils han tranter 15 e 16 onns, cura ch’els fineschan la scola obligatorica. Gia dus onns pli baud ston els s’occupar cun la tscherna da la professiun. Uschia ston singulas scolaras e singuls scolars gia prender cun 14 onns la decisiun tge via professiunala ch’ellas ed els vulan ir. La SAP dal Grischun sustegna ils giuvenils en lur process da tscherner ina professiun e pussibilitescha ad els sco manaschi d’emprendissadi da survegnir regularmain invista en differentas professiuns. 13 scolaras e scolars da la regiun èn s’entupads il cumenzament d’avrigl a Cuira ed han passentà al di da fufragnadi il mintgadi professiunal sco commerziant:a, spezialist:a documentaziun ed infurmaziun, informaticher/informaticra direcziun svilup d’applicaziuns en ina scola auta da pedagogia.
Di da fufragnar a la SAP dal Grischun
Il sistem svizzer da la furmaziun professiunala vala sco exemplaric sin il plaun internaziunal. Ils giuvenils han tranter 15 e 16 onns, cura ch’els fineschan la scola obligatorica. Gia dus onns pli baud ston els s’occupar cun la tscherna da la professiun. Uschia ston singulas scolaras e singuls scolars gia prender cun 14 onns la decisiun tge via professiunala ch’ellas ed els vulan ir. La SAP dal Grischun sustegna ils giuvenils en lur process da tscherner ina professiun e pussibilitescha ad els sco manaschi d’emprendissadi da survegnir regularmain invista en differentas professiuns. 13 scolaras e scolars da la regiun èn s’entupads il cumenzament d’avrigl a Cuira ed han passentà al di da fufragnadi il mintgadi professiunal sco commerziant:a, spezialist:a documentaziun ed infurmaziun, informaticher/informaticra direcziun svilup d’applicaziuns en ina scola auta da pedagogia.
Emprim studi davart l’onn da scola da corona 2021/2022 en Svizra
Ils resultats da l’emprim studi davart l’onn da scola da corona 2021/2022 en Svizra èn vegnids publitgads en in rapport per tudestg, talian e franzos (www.s-clever.org). En il studi S-CLEVER+, che vegn finanzià da la Fundaziun Jacobs, èn radund 200 mainascolas vegnids interrogads sut la direcziun da prof. dr. Francesca Suter ed en cooperaziun cun differentas scolas autas en l’entira Svizra. Il studi ha pudì cumprovar ch’ils mainascolas èn – malgrà la gronda chargia da lavur – cuntents cun l’onn da scola 2021/2022 ch’è stà caracterisà da la pandemia. Durant questa fasa han els collavurà stretgamain en il team ed els vulan emprender da las experientschas co che l’instrucziun po funcziunar sut cundiziuns da pandemia. Guardond enavos considereschan els las experientschas fatgas en general sco schanza per lur svilup professiunal, dentant era sco schanza per il svilup general da las scolas.
Ils resultas èn vegnids tematisads en l’entira Svizra en differentas medias. Medemamain èn els vegnids preschentads a la conferenza da la Societad svizra per la perscrutaziun da la furmaziun a Turitg.
Emprim studi davart l’onn da scola da corona 2021/2022 en Svizra
Ils resultats da l’emprim studi davart l’onn da scola da corona 2021/2022 en Svizra èn vegnids publitgads en in rapport per tudestg, talian e franzos (www.s-clever.org). En il studi S-CLEVER+, che vegn finanzià da la Fundaziun Jacobs, èn radund 200 mainascolas vegnids interrogads sut la direcziun da prof. dr. Francesca Suter ed en cooperaziun cun differentas scolas autas en l’entira Svizra. Il studi ha pudì cumprovar ch’ils mainascolas èn – malgrà la gronda chargia da lavur – cuntents cun l’onn da scola 2021/2022 ch’è stà caracterisà da la pandemia. Durant questa fasa han els collavurà stretgamain en il team ed els vulan emprender da las experientschas co che l’instrucziun po funcziunar sut cundiziuns da pandemia. Guardond enavos considereschan els las experientschas fatgas en general sco schanza per lur svilup professiunal, dentant era sco schanza per il svilup general da las scolas.
Ils resultas èn vegnids tematisads en l’entira Svizra en differentas medias. Medemamain èn els vegnids preschentads a la conferenza da la Societad svizra per la perscrutaziun da la furmaziun a Turitg.
Zercladur
Zercladur
Autas cifras d’annunzia a la SAP dal Grischun
Las cifras d’annunzia per il cumenzament dal studi 2023/24 restan sin in nivel fitg aut. 249 studentas e students èn s’annunziads per la furmaziun sco persuna d’instrucziun, tantas e tants sco anc mai en l’istorgia da 20 onns da la SAP dal Grischun. Quest dumber surpassa danovamain la cifra d’annunzias da l’onn passà.
Il rectur dr. Gian-Paolo Curcio sa legra che uschè bleras persunas prendan en mira la professiun da persuna d’instrucziun e s’interesseschan per in studi a la SAP dal Grischun: «L‘incumbensa da la scola auta da pedagogia cumpiglia tranter auter la furmaziun da basa e la furmaziun supplementara da persunas d’instrucziun. En ils davos dus onns èn ils studis da bachelor e da master vegnids surlavurads e la purschida è vegnida engrondida. Igl è legraivel che quests auts dumbers contribueschan da maniera essenziala da cuvrir il grond basegn en il futur, tant pli che la situaziun da recrutaziun en il Grischun sco era en ils chantuns vischins è precara.»
Sco spetgà è la cifra d’annunzias stada pli auta che la cifra effectiva da studentas e students. Quai stat en connex cun il fatg che las cundiziuns d’admissiun n’eran betg ademplidas al mument dal davos termin d‘annunzia e/u cun pliras annunzias a differentas scolas autas. Mez settember han 197 studentas e students cumenzà lur studi da bachelor e master a la SAP dal Grischun.
Autas cifras d’annunzia a la SAP dal Grischun
Las cifras d’annunzia per il cumenzament dal studi 2023/24 restan sin in nivel fitg aut. 249 studentas e students èn s’annunziads per la furmaziun sco persuna d’instrucziun, tantas e tants sco anc mai en l’istorgia da 20 onns da la SAP dal Grischun. Quest dumber surpassa danovamain la cifra d’annunzias da l’onn passà.
Il rectur dr. Gian-Paolo Curcio sa legra che uschè bleras persunas prendan en mira la professiun da persuna d’instrucziun e s’interesseschan per in studi a la SAP dal Grischun: «L‘incumbensa da la scola auta da pedagogia cumpiglia tranter auter la furmaziun da basa e la furmaziun supplementara da persunas d’instrucziun. En ils davos dus onns èn ils studis da bachelor e da master vegnids surlavurads e la purschida è vegnida engrondida. Igl è legraivel che quests auts dumbers contribueschan da maniera essenziala da cuvrir il grond basegn en il futur, tant pli che la situaziun da recrutaziun en il Grischun sco era en ils chantuns vischins è precara.»
Sco spetgà è la cifra d’annunzias stada pli auta che la cifra effectiva da studentas e students. Quai stat en connex cun il fatg che las cundiziuns d’admissiun n’eran betg ademplidas al mument dal davos termin d‘annunzia e/u cun pliras annunzias a differentas scolas autas. Mez settember han 197 studentas e students cumenzà lur studi da bachelor e master a la SAP dal Grischun.
Persunas d’instrucziun dal project «QUATTRO» visitan la dieta scientifica
Il team dal project «QUATTRO – persunas d’instrucziun perscruteschan (forLP)» è stà preschent quest onn al congress Societad svizra per la perscrutaziun da la furmaziun. Da s’avischinar al mund da perscrutaziun e da chapir quel è la basa per il svilup professiunal da las persunas d’instrucziun che fan part dal project. La finamira dal project è da gudagnar expertas ed experts da la pratica sco futuras partenarias e futurs partenaris da perscrutaziun sin il champ da la didactica da plurilinguitad. Grazia ad in team da perscrutaziun maschadà han ins pudì survegnir resultats da perscrutaziun ch’èn relevants e funcziunals per la pratica e che chattan cun unitads d’instrucziun, ch’èn vegnidas sviluppadas ed examinadas communablamain, la via en scola.
Impressiuns da participants e participantas
«La visita m’ha dà in’interessanta invista en il mintgadi d’ina persuna che perscrutescha.» (Vanessa Crameri-Passini, Scola Cazas)
«Il barat d’ideas en connex cun la midada da la furmaziun – era sur ils cunfins linguistics – m’ha fatg impressiun e m’ha motivà da cuntinuar mes engaschi.» (Stefan John, Scola da citad Cuira)
«Cunquai che la perscrutaziun e la scola han paucs connexs directs, èsi stà infurmativ da vesair quants interessants projects da perscrutaziun ch’i dat. Jau hai pudì integrar intginas ideas directamain en mes mintgadi professiunal. Igl è dà en egl a mai che blers buns projects da perscrutaziun na vegnan probablamain mai a chattar la via en stanza da scola ed ils resultats na vegnan mai mess en la pratica u ch’il team da perscrutaziun fa retschertgas davart dumondas interessantas che n’integreschan dentant betg adina il mintgadi da scola.» (Barbara Paganini, Scola Zizers)
Persunas d’instrucziun dal project «QUATTRO» visitan la dieta scientifica
Il team dal project «QUATTRO – persunas d’instrucziun perscruteschan (forLP)» è stà preschent quest onn al congress Societad svizra per la perscrutaziun da la furmaziun. Da s’avischinar al mund da perscrutaziun e da chapir quel è la basa per il svilup professiunal da las persunas d’instrucziun che fan part dal project. La finamira dal project è da gudagnar expertas ed experts da la pratica sco futuras partenarias e futurs partenaris da perscrutaziun sin il champ da la didactica da plurilinguitad. Grazia ad in team da perscrutaziun maschadà han ins pudì survegnir resultats da perscrutaziun ch’èn relevants e funcziunals per la pratica e che chattan cun unitads d’instrucziun, ch’èn vegnidas sviluppadas ed examinadas communablamain, la via en scola.
Impressiuns da participants e participantas
«La visita m’ha dà in’interessanta invista en il mintgadi d’ina persuna che perscrutescha.» (Vanessa Crameri-Passini, Scola Cazas)
«Il barat d’ideas en connex cun la midada da la furmaziun – era sur ils cunfins linguistics – m’ha fatg impressiun e m’ha motivà da cuntinuar mes engaschi.» (Stefan John, Scola da citad Cuira)
«Cunquai che la perscrutaziun e la scola han paucs connexs directs, èsi stà infurmativ da vesair quants interessants projects da perscrutaziun ch’i dat. Jau hai pudì integrar intginas ideas directamain en mes mintgadi professiunal. Igl è dà en egl a mai che blers buns projects da perscrutaziun na vegnan probablamain mai a chattar la via en stanza da scola ed ils resultats na vegnan mai mess en la pratica u ch’il team da perscrutaziun fa retschertgas davart dumondas interessantas che n’integreschan dentant betg adina il mintgadi da scola.» (Barbara Paganini, Scola Zizers)
Fanadur
Fanadur
117 novas persunas d’instrucziun per la scolina e per la scola primara
Il 1. da fanadur 2023 han 117 persunas d’instrucziun per la scolina e per la scola primara survegnì en il center da congress a Tavau lur diplom per il studi da bachelor da trais onns ch’ellas han terminà cun success a la Scola auta da pedagogia dal Grischun (SAPGR). Plinavant han ellas era survegnì lur diplom d’instrucziun renconuschì en l’entira Svizra.
10 absolventas ed absolvents èn uss autorisads d’instruir en scolina e 107 en la 1. fin 6. classa primara. 6 persunas d’instrucziun dal stgalim primar han survegnì in diplom monoling talian, 4 in diplom biling talian/tudestg. Plinavant han 3 persunas d’instrucziun per la scolina e 14 persunas d’instrucziun per il stgalim primar retschavì in diplom biling rumnatsch/tudestg.
117 novas persunas d’instrucziun per la scolina e per la scola primara
Il 1. da fanadur 2023 han 117 persunas d’instrucziun per la scolina e per la scola primara survegnì en il center da congress a Tavau lur diplom per il studi da bachelor da trais onns ch’ellas han terminà cun success a la Scola auta da pedagogia dal Grischun (SAPGR). Plinavant han ellas era survegnì lur diplom d’instrucziun renconuschì en l’entira Svizra.
10 absolventas ed absolvents èn uss autorisads d’instruir en scolina e 107 en la 1. fin 6. classa primara. 6 persunas d’instrucziun dal stgalim primar han survegnì in diplom monoling talian, 4 in diplom biling talian/tudestg. Plinavant han 3 persunas d’instrucziun per la scolina e 14 persunas d’instrucziun per il stgalim primar retschavì in diplom biling rumnatsch/tudestg.
Activar las relaziuns nord-sid – las scolas autas uneschan lur forzas en il San Bernardino Lab
Las relaziuns nord-sid èn gia adina stadas da gronda impurtanza en il chantun Grischun cun ils pass sur il cunfin linguistic. Per far reviver quellas pli fitg er en l’avegnir, han la Scola auta da pedagogia dal Grischun, la Scola auta spezialisada dal Grischun e la Scuola universitaria professionale della Svizzera italiana avert in labor real ensemen cun l’uniun paradisea sco era cun las vischnancas che cunfineschan al pass dal San Bernardin. Las differentas acturas ed ils differents acturs dal Valragn e da la Mesolcina sura duain vegnir cussegliads ed accumpagnads scientificamain per planisar lur svilup persistent. Las scolas autas vulan sustegnair las vischnancas e porscher ad ellas soluziuns progressivas, nua che l’uman e la natira stattan en il center da l’agir economic.
Activar las relaziuns nord-sid – las scolas autas uneschan lur forzas en il San Bernardino Lab
Las relaziuns nord-sid èn gia adina stadas da gronda impurtanza en il chantun Grischun cun ils pass sur il cunfin linguistic. Per far reviver quellas pli fitg er en l’avegnir, han la Scola auta da pedagogia dal Grischun, la Scola auta spezialisada dal Grischun e la Scuola universitaria professionale della Svizzera italiana avert in labor real ensemen cun l’uniun paradisea sco era cun las vischnancas che cunfineschan al pass dal San Bernardin. Las differentas acturas ed ils differents acturs dal Valragn e da la Mesolcina sura duain vegnir cussegliads ed accumpagnads scientificamain per planisar lur svilup persistent. Las scolas autas vulan sustegnair las vischnancas e porscher ad ellas soluziuns progressivas, nua che l’uman e la natira stattan en il center da l’agir economic.
18 novas persunas d'instrucziun dal stgalim secundar survegnan lur diplom
Il cumenzament da fanadur han 18 novas persunas d’instrucziun per il stgalim secundar I survegnì lur diplom. Ellas eran avant persunas d’instrucziun per la scola primara. Grazia a la cooperaziun tranter la SAP dal Grischun e la SAP da Son Gagl han ellas plinavant pudì acquistar en trais roms ina qualificaziun d’instruir renconuschida da la CDEP per il stgalim secundar I.
Ils dus recturs prof. dr. Horst Biedermann (SAP da Son Gagl) e prof. dr. Gian-Paolo Curcio (SAP dal Grischun) han accentuà l’impurtanza da tals studis per noss chantun. Sper indesch studentas e students da lingua tudestga, han era trais studentas e students da lingua rumantscha e quatter da lingua taliana survegnì lur diplom d’instrucziun. Bunamain tut las persunas d’instrucziun diplomadas da nov vegnan ad instruir en il chantun Grischun.
Las duas scolas autas han gia cumenzà il semester d’atun 2023 in ulteriur studi. La SAP dal Grischun e la SAP da Son Gagl gratuleschan a las persunas d’instrucziun diplomadas per lur master e per lur diplom d’instrucziun e giavischan ad ellas tut il bun per il futur.
18 novas persunas d'instrucziun dal stgalim secundar survegnan lur diplom
Il cumenzament da fanadur han 18 novas persunas d’instrucziun per il stgalim secundar I survegnì lur diplom. Ellas eran avant persunas d’instrucziun per la scola primara. Grazia a la cooperaziun tranter la SAP dal Grischun e la SAP da Son Gagl han ellas plinavant pudì acquistar en trais roms ina qualificaziun d’instruir renconuschida da la CDEP per il stgalim secundar I.
Ils dus recturs prof. dr. Horst Biedermann (SAP da Son Gagl) e prof. dr. Gian-Paolo Curcio (SAP dal Grischun) han accentuà l’impurtanza da tals studis per noss chantun. Sper indesch studentas e students da lingua tudestga, han era trais studentas e students da lingua rumantscha e quatter da lingua taliana survegnì lur diplom d’instrucziun. Bunamain tut las persunas d’instrucziun diplomadas da nov vegnan ad instruir en il chantun Grischun.
Las duas scolas autas han gia cumenzà il semester d’atun 2023 in ulteriur studi. La SAP dal Grischun e la SAP da Son Gagl gratuleschan a las persunas d’instrucziun diplomadas per lur master e per lur diplom d’instrucziun e giavischan ad ellas tut il bun per il futur.
i-CAMPs GR Kids 2023
52 scolaras e scolars interessads da la 3. fin 9. classa dal Grischun èn s’occupads en lur vacanzas da stad durant in’emna cun il mund digital. Els èn sa deditgads a las differentas linguas da programmar ed han dà pass per pass vita al roboter. Ils uffants e giuvenils èn vegnids instruids da docentas e da docents sco era da studentas e da students da la SAP dal Grischun e da la SPF da Turitg en il center da MINT da la SAP dal Grischun. Las participantas ed ils participants èn s’occupads dal progress tecnic e da las sfidas globalas. Prof. dr. Gian-Paolo Curcio, rectur da la SAP dal Grischun, ha suttastritgà l’impurtanza da l’informatica: «L’informatica è da chapir sco tecnica culturala sco per exempel lingua u matematica. Ils uffants emprendan da duvrar l’informatica sco lingua e da guidar uschia roboters. Silsuenter vegnan ils roboters duvrads per schliar incumbensas. Quai è impurtant. Uschia emprendan ils uffants d’enconuscher ils princips fundamentals da l’informatica e cumenzan a chapir meglier ils andaments automatisads en il mintgadi, sco per exempel vehichels che vegnan manischads per part autonomamain, la moda da funcziun da sensurs da plievgia u da glisch u la maniera co ch’assistents da parcar d’in electromobil funcziunan.»
Sper l’instrucziun sco tala è l’experientscha communabla vegnida rinforzada. Plinavant è l’ovra electrica da vent a Haldenstein vegnida visitada.
i-CAMPs GR Kids 2023
52 scolaras e scolars interessads da la 3. fin 9. classa dal Grischun èn s’occupads en lur vacanzas da stad durant in’emna cun il mund digital. Els èn sa deditgads a las differentas linguas da programmar ed han dà pass per pass vita al roboter. Ils uffants e giuvenils èn vegnids instruids da docentas e da docents sco era da studentas e da students da la SAP dal Grischun e da la SPF da Turitg en il center da MINT da la SAP dal Grischun. Las participantas ed ils participants èn s’occupads dal progress tecnic e da las sfidas globalas. Prof. dr. Gian-Paolo Curcio, rectur da la SAP dal Grischun, ha suttastritgà l’impurtanza da l’informatica: «L’informatica è da chapir sco tecnica culturala sco per exempel lingua u matematica. Ils uffants emprendan da duvrar l’informatica sco lingua e da guidar uschia roboters. Silsuenter vegnan ils roboters duvrads per schliar incumbensas. Quai è impurtant. Uschia emprendan ils uffants d’enconuscher ils princips fundamentals da l’informatica e cumenzan a chapir meglier ils andaments automatisads en il mintgadi, sco per exempel vehichels che vegnan manischads per part autonomamain, la moda da funcziun da sensurs da plievgia u da glisch u la maniera co ch’assistents da parcar d’in electromobil funcziunan.»
Sper l’instrucziun sco tala è l’experientscha communabla vegnida rinforzada. Plinavant è l’ovra electrica da vent a Haldenstein vegnida visitada.
i-CAMPs GR Teacher
Era quest onn èn ils i-CAMPs Kids vegnids cumplettads tras ina purschida per persunas d’instrucziun interessadas e cun experientscha. La manadra da project Lilian Ladner descriva la finamira cuminaivla sco suonda: «En l’occurrenza da dus dis dad i-CAMPs Teacher vegnan preschentadas materialias d’emprender concretas che pussibiliteschan da sviluppar tant las cumpetenzas d’informatica sco era quellas en ils roms d’instrucziun. Uffants e creschids emprendan in cun l’auter ed in da l’auter. Igl è impurtant per nus da mussar a nossas persunas d’instrucziun futuras sco era a quellas cun experientscha ch’ins po instruir informatica da maniera interdisciplinara cun NUS u cun matematica e ch’ins po uschia integrar l’informatica en las structuras existentas dal mintgadi da scola.»
i-CAMPs GR Teacher
Era quest onn èn ils i-CAMPs Kids vegnids cumplettads tras ina purschida per persunas d’instrucziun interessadas e cun experientscha. La manadra da project Lilian Ladner descriva la finamira cuminaivla sco suonda: «En l’occurrenza da dus dis dad i-CAMPs Teacher vegnan preschentadas materialias d’emprender concretas che pussibiliteschan da sviluppar tant las cumpetenzas d’informatica sco era quellas en ils roms d’instrucziun. Uffants e creschids emprendan in cun l’auter ed in da l’auter. Igl è impurtant per nus da mussar a nossas persunas d’instrucziun futuras sco era a quellas cun experientscha ch’ins po instruir informatica da maniera interdisciplinara cun NUS u cun matematica e ch’ins po uschia integrar l’informatica en las structuras existentas dal mintgadi da scola.»
CAMPs da scriver GR
Parallelamain cun ils i-CAMPs Kids han otg uffants pudì sa participar al project da pilot «CAMPs da scriver» a la SAP dal Grischun che ha pudì vegnir realisà per l’emprima giada cun success. Nina che ha 11 onns ha tratg il suandant facit suenter ils dus dis da project: «Jau scriv fitg gugent. A mai plascha fitg bain ch’i na dat naginas reglas e che mintgin po scriver quai che plascha bain ad el.»
CAMPs da scriver GR
Parallelamain cun ils i-CAMPs Kids han otg uffants pudì sa participar al project da pilot «CAMPs da scriver» a la SAP dal Grischun che ha pudì vegnir realisà per l’emprima giada cun success. Nina che ha 11 onns ha tratg il suandant facit suenter ils dus dis da project: «Jau scriv fitg gugent. A mai plascha fitg bain ch’i na dat naginas reglas e che mintgin po scriver quai che plascha bain ad el.»
Avust
Avust
Finiziun da l'emprendissadi 2023: cun in fitg bun resultat en il mund da lavur
Awab Al Shaikly ha terminà l’avust cun success e cun ina nota excellenta ses emprendissadi sco informaticher spezialisà sin il svilup d’applicaziuns.
Quest term impurtant marca la fin da sia scolaziun da quatter onns, en la quala el ha acquistà cumpetenzas cumplessivas per pudair sa cumprovar en il futur en il mund pretensius dal svilup da software. Latiers tutgan ina chapientscha cumplessiva per ils basegns da las utilisadras e dals utilisaders, l’abilitad da registrar las pretensiuns a moda precisa, la planisaziun da la structura dal program fin al scriver da codes dal program en diversas linguas da programmar.
Nus gratulain cordialmain ad Awab Al Shaikly per sia excellenta finiziun ed al giavischain vinavant bun success per sia carriera professiunala sco informaticher.
La SAP dal Grischun è loscha da betg be scolar spezialistas qualifitgadas e spezialists qualifitgads sco Awab Al Shaikly, mabain era da porscher ulteriuras scolaziuns professiunalas. En il sectur da l’informatica datti sper l’emprendissadi d’informatica spezialisada sin il svilup d’applicaziuns era la pussaivladad d’absolver in emprendissadi sco spezialista/spezialist dad ICT. L’accent da la scolaziun vegn mess sin la collavuraziun en il support dad IT. En il center stattan il sustegn e la cussegliaziun dals clients dad IT.
Finiziun da l'emprendissadi 2023: cun in fitg bun resultat en il mund da lavur
Awab Al Shaikly ha terminà l’avust cun success e cun ina nota excellenta ses emprendissadi sco informaticher spezialisà sin il svilup d’applicaziuns.
Quest term impurtant marca la fin da sia scolaziun da quatter onns, en la quala el ha acquistà cumpetenzas cumplessivas per pudair sa cumprovar en il futur en il mund pretensius dal svilup da software. Latiers tutgan ina chapientscha cumplessiva per ils basegns da las utilisadras e dals utilisaders, l’abilitad da registrar las pretensiuns a moda precisa, la planisaziun da la structura dal program fin al scriver da codes dal program en diversas linguas da programmar.
Nus gratulain cordialmain ad Awab Al Shaikly per sia excellenta finiziun ed al giavischain vinavant bun success per sia carriera professiunala sco informaticher.
La SAP dal Grischun è loscha da betg be scolar spezialistas qualifitgadas e spezialists qualifitgads sco Awab Al Shaikly, mabain era da porscher ulteriuras scolaziuns professiunalas. En il sectur da l’informatica datti sper l’emprendissadi d’informatica spezialisada sin il svilup d’applicaziuns era la pussaivladad d’absolver in emprendissadi sco spezialista/spezialist dad ICT. L’accent da la scolaziun vegn mess sin la collavuraziun en il support dad IT. En il center stattan il sustegn e la cussegliaziun dals clients dad IT.
Settember
Settember
Festa da 20 onns SAP dal Grischun
Il 1. da settember 2023 è stà il punct culminant da las activitads festivas en connex cun il giubileum da 20 onns da la SAP dal Grischun.
Sut il motto da giubileum «ina furmaziun d’auta qualitad per tuts» ha la Scola auta da pedagogia pudì festivar quest’occurrenza speziala ensemen cun 260 giasts envidads da la politica, da la furmaziun e da l’economia. Ils giasts e las collavuraturas ed ils collavuraturs han dà in sguard enavos sin l’istorgia da la SAP dal Grischun. La festa è stada in engraziament a tut las persunas che han accumpagnà la SAP dal Grischun durant ils ultims 20 onns.
La festa da giubileum ha dà la chaschun da guardar enavos sin il passà da la scola auta da pedagogia e da dar a medem temp in sguard en il futur.
Festa da 20 onns SAP dal Grischun
Il 1. da settember 2023 è stà il punct culminant da las activitads festivas en connex cun il giubileum da 20 onns da la SAP dal Grischun.
Sut il motto da giubileum «ina furmaziun d’auta qualitad per tuts» ha la Scola auta da pedagogia pudì festivar quest’occurrenza speziala ensemen cun 260 giasts envidads da la politica, da la furmaziun e da l’economia. Ils giasts e las collavuraturas ed ils collavuraturs han dà in sguard enavos sin l’istorgia da la SAP dal Grischun. La festa è stada in engraziament a tut las persunas che han accumpagnà la SAP dal Grischun durant ils ultims 20 onns.
La festa da giubileum ha dà la chaschun da guardar enavos sin il passà da la scola auta da pedagogia e da dar a medem temp in sguard en il futur.
Publicaziun festiva
En la publicaziun festiva descrivan perditgas dal temp e persunas dal fatg l’istorgia da la SAP dal Grischun or da differentas perspectivas. Las contribuziuns na s’occupan betg mo da l’istorgia da la SAP dal Grischun. La publicaziun serra cun in sguard en il futur e preschenta in model da calculaziun che skizzescha ina varianta da la furmaziun da scolastas e scolasts l’onn 2035.
Il 1. da settember 2023 ha il rectur da la SAP dal Grischun, prof. dr. Gian-Paolo Curcio, gì pront ina surpraisa: ina turta d’anniversari. La turta d’ina dimensiun remartgabla è vegnida creada d’ina studenta da la SAP dal Grischun durant l’art figurativ. En quella ha il rectur zuppà la publicaziun festiva ch’el ha surdà durant la festa al president dal cussegl da la scola auta dr. Hans Peter Märchy ed al cusseglier guvernativ dr. Jon Domenic Parolini.
La publicaziun festiva è vegnida edida da la chasa editura Hep e stat a disposiziun gratuitamain a tut las persunas interessadas sco datoteca Open Access u po vegnir empustada sut hep-verlag.ch/hochwertige-bildung.
Publicaziun festiva
En la publicaziun festiva descrivan perditgas dal temp e persunas dal fatg l’istorgia da la SAP dal Grischun or da differentas perspectivas. Las contribuziuns na s’occupan betg mo da l’istorgia da la SAP dal Grischun. La publicaziun serra cun in sguard en il futur e preschenta in model da calculaziun che skizzescha ina varianta da la furmaziun da scolastas e scolasts l’onn 2035.
Il 1. da settember 2023 ha il rectur da la SAP dal Grischun, prof. dr. Gian-Paolo Curcio, gì pront ina surpraisa: ina turta d’anniversari. La turta d’ina dimensiun remartgabla è vegnida creada d’ina studenta da la SAP dal Grischun durant l’art figurativ. En quella ha il rectur zuppà la publicaziun festiva ch’el ha surdà durant la festa al president dal cussegl da la scola auta dr. Hans Peter Märchy ed al cusseglier guvernativ dr. Jon Domenic Parolini.
La publicaziun festiva è vegnida edida da la chasa editura Hep e stat a disposiziun gratuitamain a tut las persunas interessadas sco datoteca Open Access u po vegnir empustada sut hep-verlag.ch/hochwertige-bildung.
Lantschada dal CAS Furmaziun en la midada digitala
La midada digitala en las scolas progredescha svelt. Entant che la gronda part da las scolas dispona d’ina infrastructura tecnica solida, ston las cumpetenzas e las ideas necessarias anc vegnir sviluppadas. Plinavant èsi era anc da ponderar co integrar concretamain las medias digitalas en ils ambients d’emprender. Betg il davos pervi da las bleras pussaivladads e pervi da la sveltezza dal svilup en quest champ èsi inevitabel da sa perfecziunar a moda permanenta. Quai vul dir: bleras scolastas e blers scolasts sa sentan malsegirs cun duvrar ils apparats digitals u èn surdumandads en vista a la gronda purschida da programs, apps e tools. Quest fatg impedescha ch’ils settings d’emprender vegnan concepids da nov e ch’ils scolaras ed ils scolars profiteschan da quai.
Cun il CAS concepì da nov vul la SAP dal Grischun amplifitgar las cumpetenzas digitalas da las persunas d’instrucziun e sustegnair las scolas en lur process da midada digital. I duai vegnir pussibilità da s’approfundar en novs munds ed en l’instrucziun da damaun. Cunquai che mintga scola e mintga persuna d’instrucziun han differentas experientschas e dumondas en connex cun la midada digitala, è l’instrucziun vegnida concepida oriundamain sco structura flexibla cun quatter differents profils e cun vastas pussaivladads d’eleger: «Medias & digitalitad», «Mint & making», «Programmar», «Support pedagogic dad ICT». Pervi dal pitschen dumber da participants e participantas a chaschun da l’emprima publicaziun ha il curs cumenzà il settember en ina furma reducida senza profils.
Lantschada dal CAS Furmaziun en la midada digitala
La midada digitala en las scolas progredescha svelt. Entant che la gronda part da las scolas dispona d’ina infrastructura tecnica solida, ston las cumpetenzas e las ideas necessarias anc vegnir sviluppadas. Plinavant èsi era anc da ponderar co integrar concretamain las medias digitalas en ils ambients d’emprender. Betg il davos pervi da las bleras pussaivladads e pervi da la sveltezza dal svilup en quest champ èsi inevitabel da sa perfecziunar a moda permanenta. Quai vul dir: bleras scolastas e blers scolasts sa sentan malsegirs cun duvrar ils apparats digitals u èn surdumandads en vista a la gronda purschida da programs, apps e tools. Quest fatg impedescha ch’ils settings d’emprender vegnan concepids da nov e ch’ils scolaras ed ils scolars profiteschan da quai.
Cun il CAS concepì da nov vul la SAP dal Grischun amplifitgar las cumpetenzas digitalas da las persunas d’instrucziun e sustegnair las scolas en lur process da midada digital. I duai vegnir pussibilità da s’approfundar en novs munds ed en l’instrucziun da damaun. Cunquai che mintga scola e mintga persuna d’instrucziun han differentas experientschas e dumondas en connex cun la midada digitala, è l’instrucziun vegnida concepida oriundamain sco structura flexibla cun quatter differents profils e cun vastas pussaivladads d’eleger: «Medias & digitalitad», «Mint & making», «Programmar», «Support pedagogic dad ICT». Pervi dal pitschen dumber da participants e participantas a chaschun da l’emprima publicaziun ha il curs cumenzà il settember en ina furma reducida senza profils.
Exposiziun 125 onns CDEP
En il rom dal giubileum da 125 onns da la Conferenza da las directuras e dals directurs chantunals da l’educaziun publica (CDEP) ha il secretariat general realisà in’exposiziun davart il federalissem da furmaziun. L’exposiziun illustrescha il sistem da furmaziun en Svizra, la moda da funcziunar da la CDEP e mussa ils accents da la collavuraziun interchantunala. Plinavant vegnan tematisads ils terms ils pli impurtants en l’istorgia da la CDEP.
En Svizra portan ils chantuns la responsabladad principala per la furmaziun. Fermas scolas publicas, francadas localmain, caracteriseschan il sistem da furmaziun. Uffants, giuvenils e giuvens creschids duain profitar da lur schanzas sin ina vita accumplida grazia ad ina buna furmaziun e scolaziun. Per ch’ellas n’hajan nagins impediments pervi da l’organisaziun decentrala, ston las finamiras e las structuras dals sistems chantunals da furmaziun vegnir armonisadas. Per quai s’engascha la CDEP. Persunas interessadas han pudì visitar l’exposiziun l’october 2023 durant quatter emnas a la SAP dal Grischun.
Exposiziun 125 onns CDEP
En il rom dal giubileum da 125 onns da la Conferenza da las directuras e dals directurs chantunals da l’educaziun publica (CDEP) ha il secretariat general realisà in’exposiziun davart il federalissem da furmaziun. L’exposiziun illustrescha il sistem da furmaziun en Svizra, la moda da funcziunar da la CDEP e mussa ils accents da la collavuraziun interchantunala. Plinavant vegnan tematisads ils terms ils pli impurtants en l’istorgia da la CDEP.
En Svizra portan ils chantuns la responsabladad principala per la furmaziun. Fermas scolas publicas, francadas localmain, caracteriseschan il sistem da furmaziun. Uffants, giuvenils e giuvens creschids duain profitar da lur schanzas sin ina vita accumplida grazia ad ina buna furmaziun e scolaziun. Per ch’ellas n’hajan nagins impediments pervi da l’organisaziun decentrala, ston las finamiras e las structuras dals sistems chantunals da furmaziun vegnir armonisadas. Per quai s’engascha la CDEP. Persunas interessadas han pudì visitar l’exposiziun l’october 2023 durant quatter emnas a la SAP dal Grischun.
October
October
Di da la scola auta 2023
La SAP dal Grischun sustegna las finamiras da l’agenda 2030 da las Naziuns Unidas e s’engascha per ina furmaziun d’auta qualitad per tuts.
Cun il di da la scola auta 2023 e cun differentas organisaziuns partenarias ha ella contribuì da maniera concreta ad in svilup persistent. Cun var 20 projects, sco per exempel la tgira da chaglias e pradas, turnar al diever dal velo, l’augment da la varietad da las spezias, il svilup d’ideas e da products, l’istorgia da las sendas da viandar u la tgira dal guaud n’ha la SAP dal Grischun betg mo discurrì da la persistenza, mabain las commembras ed ils commembers da la scola auta èn sezs vegnids activs ed han uschia dà enavos insatge a la societad.
Il rectur prof. dr. Gian-Paolo Curcio ha accentuà: «A mai stat a cor che nossas studentas e noss students possian gidar a furmar in svilup persistent cun quest punct da partenza d’in-outside per lung dals Sustainable Development Goals. Centralas èn qua las experientschas concretas ch’els pon rimnar a chaschun dal di da la scolas auta, il rinforzament da la percepziun individuala da l’autoefficacitad e la finala il svilup d’ina tenuta positiva envers in svilup persistent. Questas valurs vegnan numnadamain intermediadas da las persunas d’instrucziun da damaun a la generaziun futura.»
Engraziament a las organisaziuns partenarias
Dinesh Rajakaruna, directur administrativ e manader responsabel da project, engrazia a las organisaziuns partenarias Tossa Hof, a Tobias Bucher (Landquart), a la protecziun d’utschels Landquart, a Bike4Fun, a Pro Velo Grischun, a Pirmina Caminada, a la citad da Cuira, al consorzi Falknis, a la PDGR ed al WWF per il sustegn.
Di da la scola auta 2023
La SAP dal Grischun sustegna las finamiras da l’agenda 2030 da las Naziuns Unidas e s’engascha per ina furmaziun d’auta qualitad per tuts.
Cun il di da la scola auta 2023 e cun differentas organisaziuns partenarias ha ella contribuì da maniera concreta ad in svilup persistent. Cun var 20 projects, sco per exempel la tgira da chaglias e pradas, turnar al diever dal velo, l’augment da la varietad da las spezias, il svilup d’ideas e da products, l’istorgia da las sendas da viandar u la tgira dal guaud n’ha la SAP dal Grischun betg mo discurrì da la persistenza, mabain las commembras ed ils commembers da la scola auta èn sezs vegnids activs ed han uschia dà enavos insatge a la societad.
Il rectur prof. dr. Gian-Paolo Curcio ha accentuà: «A mai stat a cor che nossas studentas e noss students possian gidar a furmar in svilup persistent cun quest punct da partenza d’in-outside per lung dals Sustainable Development Goals. Centralas èn qua las experientschas concretas ch’els pon rimnar a chaschun dal di da la scolas auta, il rinforzament da la percepziun individuala da l’autoefficacitad e la finala il svilup d’ina tenuta positiva envers in svilup persistent. Questas valurs vegnan numnadamain intermediadas da las persunas d’instrucziun da damaun a la generaziun futura.»
Engraziament a las organisaziuns partenarias
Dinesh Rajakaruna, directur administrativ e manader responsabel da project, engrazia a las organisaziuns partenarias Tossa Hof, a Tobias Bucher (Landquart), a la protecziun d’utschels Landquart, a Bike4Fun, a Pro Velo Grischun, a Pirmina Caminada, a la citad da Cuira, al consorzi Falknis, a la PDGR ed al WWF per il sustegn.
Emna da MINT dal Grischun 2023
Durant l’emna 42 èn vegnids preparadas 180 scolaras e scolars primars (3. fin 6. classa) sco era 36 persunas d’instrucziun futuras en stretga collavuraziun cun emprendistas ed emprendists dad otg firmas grischunas per il mund cun auta tecnologia da damaun. A maun d’incumbensas orientadas als problems han las participantas ed ils participants marclà, resgià e lutegià. Per la manadra da project Lilian Ladner è la cooperaziun tranter furmaziun ed economia in factur impurtant per il success: «Nus emprendain in da l’auter ed in cun l’auter. D’ina vart schlargian nossas studentas e noss students en cooperaziun cun las emprendistas e cun ils emprendists lur enconuschientschas dal rom e da la didactica dal rom, da l’autra vart vegnan promovidas cumpetenzas per il futur sco la cooperaziun, la communicaziun, la creativitad ed il pensar critic.» A la SAP dal Grischun han las participantas ed ils participants programmà in roboter a maun dals champs ch’èn vegnids sviluppads ensemen cun las emprendistas ed ils emprendists da las firmas, uschia ch’el ha pudì schliar differentas incumbensas or dal mintgadi da la singula firma. Prof. dr. Gian-Paolo Curcio, rectur da la SAP dal Grischun, è persvadì che l’emna da MINT grischuna po vegnir resguardada sco mesira per promover ils roms da MINT. «Cun questa purschida ans drizzain nus a tut las scolaras ed a tut ils scolars dal stgalim primar ed als pussibilitain ina nova perspectiva areguard ils roms da MINT en scola e lur applicaziun en l’economia. Sche la mancanza da spezialistas e spezialists duai vegnir prendida per mauns en il chantun Grischun, dovri dentant in’iniziativa pli vasta, coordinada tematicamain cun purschidas supplementaras e quai cun resguardar sche pussaivel tut ils stgalims da furmaziun sco era l’economia.»
Emna da MINT dal Grischun 2023
Durant l’emna 42 èn vegnids preparadas 180 scolaras e scolars primars (3. fin 6. classa) sco era 36 persunas d’instrucziun futuras en stretga collavuraziun cun emprendistas ed emprendists dad otg firmas grischunas per il mund cun auta tecnologia da damaun. A maun d’incumbensas orientadas als problems han las participantas ed ils participants marclà, resgià e lutegià. Per la manadra da project Lilian Ladner è la cooperaziun tranter furmaziun ed economia in factur impurtant per il success: «Nus emprendain in da l’auter ed in cun l’auter. D’ina vart schlargian nossas studentas e noss students en cooperaziun cun las emprendistas e cun ils emprendists lur enconuschientschas dal rom e da la didactica dal rom, da l’autra vart vegnan promovidas cumpetenzas per il futur sco la cooperaziun, la communicaziun, la creativitad ed il pensar critic.» A la SAP dal Grischun han las participantas ed ils participants programmà in roboter a maun dals champs ch’èn vegnids sviluppads ensemen cun las emprendistas ed ils emprendists da las firmas, uschia ch’el ha pudì schliar differentas incumbensas or dal mintgadi da la singula firma. Prof. dr. Gian-Paolo Curcio, rectur da la SAP dal Grischun, è persvadì che l’emna da MINT grischuna po vegnir resguardada sco mesira per promover ils roms da MINT. «Cun questa purschida ans drizzain nus a tut las scolaras ed a tut ils scolars dal stgalim primar ed als pussibilitain ina nova perspectiva areguard ils roms da MINT en scola e lur applicaziun en l’economia. Sche la mancanza da spezialistas e spezialists duai vegnir prendida per mauns en il chantun Grischun, dovri dentant in’iniziativa pli vasta, coordinada tematicamain cun purschidas supplementaras e quai cun resguardar sche pussaivel tut ils stgalims da furmaziun sco era l’economia.»
November
November
Café scientific dal Grischun
Ils cafés èn adina stads lieus da scuntrada per discutar davart ils fatgs actuals e per barattar opiniuns. En la retscha d’occurrenzas «Café scientific Graubünden» discuteschan expertas ed experts cun il public davart temas scientifics ch’èn d’impurtanza spezialmain per il Grischun. Il Café scientific dals 2 da november 2023 en il Kaffee Klatsch a Cuira è sa deditgà questa giada ad in tema da furmaziun central: Co duai esser concepida l’instrucziun per satisfar als basegns da las scolaras e dals scolars ed a las sfidas dal futur? Quant spazi liber dovra l’emprender? E co pon spazis promover l’emprender?
Reto Givel, responsabel dal protectorat Furmaziun, ha discurrì davart novs concepts educativs e da la scola cun Rahel Tschopp, che ha accumpagnà las scolas ed ils posts spezialisads chantunals sin lur viadis da svilup, cun Reto Thöny, scolader ed iniziant dal Model da Cuira e cun il public.
Café scientific dal Grischun
Ils cafés èn adina stads lieus da scuntrada per discutar davart ils fatgs actuals e per barattar opiniuns. En la retscha d’occurrenzas «Café scientific Graubünden» discuteschan expertas ed experts cun il public davart temas scientifics ch’èn d’impurtanza spezialmain per il Grischun. Il Café scientific dals 2 da november 2023 en il Kaffee Klatsch a Cuira è sa deditgà questa giada ad in tema da furmaziun central: Co duai esser concepida l’instrucziun per satisfar als basegns da las scolaras e dals scolars ed a las sfidas dal futur? Quant spazi liber dovra l’emprender? E co pon spazis promover l’emprender?
Reto Givel, responsabel dal protectorat Furmaziun, ha discurrì davart novs concepts educativs e da la scola cun Rahel Tschopp, che ha accumpagnà las scolas ed ils posts spezialisads chantunals sin lur viadis da svilup, cun Reto Thöny, scolader ed iniziant dal Model da Cuira e cun il public.
INSCUNTERS: lantschà l'onn 2022 e sviluppà vinavant cun success il 2023
Ils INSCUNTERS dal 2023 han dà vita als edifizis da la SAP dal Grischun cun furmaziuns supplementaras. Igl ha puspè dà curs ch’èn vegnids accumpagnads d’in program accumpagnant. Da nov èn era vegnidas integradas en ils INSCUNTERS dietas ed occurrenzas da rait sco era singuls dis da CAS. Uschia han ins pudì porscher a las participantas ed als participants in’atmosfera ideala per emprender ed in lieu per sa barattar e per sa colliar cun collegas. Il cumenzament da november ha gì lieu l’ultima da totalmain sis occurrenzas. Cun questa chaschun èn 260 scolastas e scolasts e manadras e manaders sa scolads vinavant. Totalmain han 606 scolastas e scolasts frequentà la nova retscha d’occurrenzas. Ils INSCUNTERS èn era l’onn proxim ina part da la purschida da perfecziunament.
INSCUNTERS: lantschà l'onn 2022 e sviluppà vinavant cun success il 2023
Ils INSCUNTERS dal 2023 han dà vita als edifizis da la SAP dal Grischun cun furmaziuns supplementaras. Igl ha puspè dà curs ch’èn vegnids accumpagnads d’in program accumpagnant. Da nov èn era vegnidas integradas en ils INSCUNTERS dietas ed occurrenzas da rait sco era singuls dis da CAS. Uschia han ins pudì porscher a las participantas ed als participants in’atmosfera ideala per emprender ed in lieu per sa barattar e per sa colliar cun collegas. Il cumenzament da november ha gì lieu l’ultima da totalmain sis occurrenzas. Cun questa chaschun èn 260 scolastas e scolasts e manadras e manaders sa scolads vinavant. Totalmain han 606 scolastas e scolasts frequentà la nova retscha d’occurrenzas. Ils INSCUNTERS èn era l’onn proxim ina part da la purschida da perfecziunament.
Dieta da plurilinguitad
Ils 9 e 10 da november 2023 ha gì lieu en il center da congress a Tavau la dieta «La plurilinguitad d’ina perspectiva scientifica, da scola, economica e politica». Passa 60 projects da perscrutaziun èn vegnids preschentads e las var 260 persunas participadas han discutà davart lur relevanza per la scola, per la politica da furmaziun e per l’entira societad.
En il rom da la discussiun al podium cun represchentants e represchentants dal mund da la furmaziun, da la scienza, da l’economia e da la politica èn las participantas ed ils participants stads perina: giuvenils chattan in access facil a la lingua englaisa. Quai mussa l’augment cuntinuà da la media dal nivel da cumpetenza dals ultims onns. La pretensiun da la politica d’avair enconuschientschas spertas davart in’instrucziun effizienta ed effectiva da linguas estras chaschuna mintgatant grondas sfidas metodicas per la perscrutaziun en las scolas autas. En la strategia 2021-2024 da la chombra da las scolas autas da pedagogia èsi scrit che la svelta midada sociala e las midadas da l’instrucziun e da l’emprender, sco era las pretensiuns creschentas a persunal cumpetent da furmaziun, pretendan d’intensivar las activitads da perscrutaziun e da svilup en las scolas autas da pedagogia.
Dieta da plurilinguitad
Ils 9 e 10 da november 2023 ha gì lieu en il center da congress a Tavau la dieta «La plurilinguitad d’ina perspectiva scientifica, da scola, economica e politica». Passa 60 projects da perscrutaziun èn vegnids preschentads e las var 260 persunas participadas han discutà davart lur relevanza per la scola, per la politica da furmaziun e per l’entira societad.
En il rom da la discussiun al podium cun represchentants e represchentants dal mund da la furmaziun, da la scienza, da l’economia e da la politica èn las participantas ed ils participants stads perina: giuvenils chattan in access facil a la lingua englaisa. Quai mussa l’augment cuntinuà da la media dal nivel da cumpetenza dals ultims onns. La pretensiun da la politica d’avair enconuschientschas spertas davart in’instrucziun effizienta ed effectiva da linguas estras chaschuna mintgatant grondas sfidas metodicas per la perscrutaziun en las scolas autas. En la strategia 2021-2024 da la chombra da las scolas autas da pedagogia èsi scrit che la svelta midada sociala e las midadas da l’instrucziun e da l’emprender, sco era las pretensiuns creschentas a persunal cumpetent da furmaziun, pretendan d’intensivar las activitads da perscrutaziun e da svilup en las scolas autas da pedagogia.
La damaun studenta u student, il suentermezdi persuna d'instrucziun dal stgalim primar
A chaschun dal di dal futur dals 9 da november 2023 han 25 mattas e mats da la 5. e 6. classa fatg in’experientscha speziala. L’avantmezdi han els preparà ensemen cun persunas d’instrucziun futuras ina lecziun da matematica a la SAP dal Grischun. Il suentermezdi èn els stads avant ina classa en ina scola da la citad da Cuira. Il di da l’avegnir da quest onn è stà cumplettamain sut l’ensaina da la matematica, pia da la scienza dals musters e da las structuras. En moda e maniera captivanta han las mattas ed ils mats mussà a las scolaras ed als scolars da la segunda e terza classa cun in tric magic che matematica è dapli che mo quints. Il suentermezdi han els mussà cun savida e cumpetenza la magia da las cifras a lur scolaras e scolars. La manadra da project Lilian Ladner ha accentuà ch’i giaja per bler dapli: «Igl è impurtant per nus ch’ils uffants da la scola primara survegnian ina invista en la professiun captivanta d’ina persuna d’instrucziun, ch’els emprendian d’enconuscher in pau il studi a la SAP dal Grischun e ch’els entrian en emprims contacts cun las persunas d’instrucziun futuras. Els emprendan da nossas studentas e da noss students co ch’els pon entusiasmar ils uffants en l’instrucziun. Els han planisà l’instrucziun fin en ils detagls, per che nagut giaja a travers e per ch’ins resguardia tranter auter la ritmisaziun. Els emprendan trics per furmar ina gruppa, controlleschan il material necessari, emprendan da far stim dal management dal temp e termineschan la lecziun cun survegnir in feedback – sco ina dretga persuna d’instrucziun.»
La damaun studenta u student, il suentermezdi persuna d'instrucziun dal stgalim primar
A chaschun dal di dal futur dals 9 da november 2023 han 25 mattas e mats da la 5. e 6. classa fatg in’experientscha speziala. L’avantmezdi han els preparà ensemen cun persunas d’instrucziun futuras ina lecziun da matematica a la SAP dal Grischun. Il suentermezdi èn els stads avant ina classa en ina scola da la citad da Cuira. Il di da l’avegnir da quest onn è stà cumplettamain sut l’ensaina da la matematica, pia da la scienza dals musters e da las structuras. En moda e maniera captivanta han las mattas ed ils mats mussà a las scolaras ed als scolars da la segunda e terza classa cun in tric magic che matematica è dapli che mo quints. Il suentermezdi han els mussà cun savida e cumpetenza la magia da las cifras a lur scolaras e scolars. La manadra da project Lilian Ladner ha accentuà ch’i giaja per bler dapli: «Igl è impurtant per nus ch’ils uffants da la scola primara survegnian ina invista en la professiun captivanta d’ina persuna d’instrucziun, ch’els emprendian d’enconuscher in pau il studi a la SAP dal Grischun e ch’els entrian en emprims contacts cun las persunas d’instrucziun futuras. Els emprendan da nossas studentas e da noss students co ch’els pon entusiasmar ils uffants en l’instrucziun. Els han planisà l’instrucziun fin en ils detagls, per che nagut giaja a travers e per ch’ins resguardia tranter auter la ritmisaziun. Els emprendan trics per furmar ina gruppa, controlleschan il material necessari, emprendan da far stim dal management dal temp e termineschan la lecziun cun survegnir in feedback – sco ina dretga persuna d’instrucziun.»
First Lego League 2023
Il campiun da la First Lego League 2023/2024 da la concurrenza regiunala a Cuira è il team «Fluffy» da la Scola auta spezialisada dal Grischun. Sin il segund plaz è il team «i-Girls» da la SAP dal Grischun e da la SPF Turitg. Il team «Sapphire» è vegnì terz, medemamain in team da la SAP dal Grischun e da la SPF Turitg.
La concurrenza da la First Lego League è stada quest onn sut il motto «Masterpiece». Ils teams han stuì chattar novas vias da s’exprimer a moda creativa per fascinar autras persunas per lur hobi. Lur pensum è stà da duvrar lur imaginaziun per pensar da nov il mund da l’art. Lur propostas per ina soluziun han els preschentà cun agid d’ina curta preschentaziun da perscrutaziun.
Plinavant han las scolaras ed ils scolars tranter 9 e 16 onns construì e programmà per il «Robotgame» in roboter cumplettamain automatic per pudair schliar plirs pensums entaifer 150 secundas sin in champ fixà. Questas lavurs ed ideas, sco era lur abilitads da lavurar sco team, han ils singuls teams preschentà a la giuria il di da concurrenza. Tut ils indesch teams han persvas las commembras ed ils commembers da la giuria sco er ils numerus visitaders e las numerusas visitadras a la SAP dal Grischun. Parallelamain han gì lieu l’avantmezdi las preschentaziuns dals teams da la FLL Explore. «Explore» è il program d’access a la First Lego League per uffants en la vegliadetgna da scola primara (6-10 onns).
First Lego League 2023
Il campiun da la First Lego League 2023/2024 da la concurrenza regiunala a Cuira è il team «Fluffy» da la Scola auta spezialisada dal Grischun. Sin il segund plaz è il team «i-Girls» da la SAP dal Grischun e da la SPF Turitg. Il team «Sapphire» è vegnì terz, medemamain in team da la SAP dal Grischun e da la SPF Turitg.
La concurrenza da la First Lego League è stada quest onn sut il motto «Masterpiece». Ils teams han stuì chattar novas vias da s’exprimer a moda creativa per fascinar autras persunas per lur hobi. Lur pensum è stà da duvrar lur imaginaziun per pensar da nov il mund da l’art. Lur propostas per ina soluziun han els preschentà cun agid d’ina curta preschentaziun da perscrutaziun.
Plinavant han las scolaras ed ils scolars tranter 9 e 16 onns construì e programmà per il «Robotgame» in roboter cumplettamain automatic per pudair schliar plirs pensums entaifer 150 secundas sin in champ fixà. Questas lavurs ed ideas, sco era lur abilitads da lavurar sco team, han ils singuls teams preschentà a la giuria il di da concurrenza. Tut ils indesch teams han persvas las commembras ed ils commembers da la giuria sco er ils numerus visitaders e las numerusas visitadras a la SAP dal Grischun. Parallelamain han gì lieu l’avantmezdi las preschentaziuns dals teams da la FLL Explore. «Explore» è il program d’access a la First Lego League per uffants en la vegliadetgna da scola primara (6-10 onns).
Orange Days – dis d’acziun encunter la violenza a chasa
La violenza a chasa sa mussa en differentas furmas. En il focus dals dis d’acziun 2023 stat la violenza psichica. La violenza psichica na lascha savens betg enavos blessuras vesaivlas, po dentant avair consequenzas gravantas per las persunas pertutgadas, sco per exempel ina conscienza da l’atgna valur sminuida u ina isolaziun sociala. En Svizra datti mintg’onn radund 20’000 delicts pervi da la violenza da chasa.
En il chantun Grischun rendan differentas organisaziuns ed interpresas mintgamai il november attent a quest problem. Per quest motiv vegnan differents bajetgs en il chantun illuminads en colur oranscha. Plinavant han lieu duas installaziuns d’art, ina saira da poetry-slam ed ina prelecziun cun ina persuna pertutgada. Differentas pasternarias sensibiliseschan cun in’acziun: Lur products vegnan vendids en in stgarnuz cun l’inscripziun «Häusliche Gewalt – kommt bei uns nicht in die Tüte».
Dals 25 fin ils 27 da november è era la SAP dal Grischun sa preschentada en colur oranscha a chaschun dals dis d’acziun cunter la violenza a chasa. Quai è stada in’acziun en il rom da la strategia da diversitad da la SAP dal Grischun.
Orange Days – dis d’acziun encunter la violenza a chasa
La violenza a chasa sa mussa en differentas furmas. En il focus dals dis d’acziun 2023 stat la violenza psichica. La violenza psichica na lascha savens betg enavos blessuras vesaivlas, po dentant avair consequenzas gravantas per las persunas pertutgadas, sco per exempel ina conscienza da l’atgna valur sminuida u ina isolaziun sociala. En Svizra datti mintg’onn radund 20’000 delicts pervi da la violenza da chasa.
En il chantun Grischun rendan differentas organisaziuns ed interpresas mintgamai il november attent a quest problem. Per quest motiv vegnan differents bajetgs en il chantun illuminads en colur oranscha. Plinavant han lieu duas installaziuns d’art, ina saira da poetry-slam ed ina prelecziun cun ina persuna pertutgada. Differentas pasternarias sensibiliseschan cun in’acziun: Lur products vegnan vendids en in stgarnuz cun l’inscripziun «Häusliche Gewalt – kommt bei uns nicht in die Tüte».
Dals 25 fin ils 27 da november è era la SAP dal Grischun sa preschentada en colur oranscha a chaschun dals dis d’acziun cunter la violenza a chasa. Quai è stada in’acziun en il rom da la strategia da diversitad da la SAP dal Grischun.
Colliaziun tranter perscrutaziun ed instrucziun sur ils cunfins
La Collana 11 «Kindheit und Schulzeit in zwei Alpenregionen – Aufwachsen und lernen in Südtirol und Graubünden zwischen 1920 und 1970» è cumparida il november 2023. Igl è gia la segunda publicaziun ch’è resultada da la collavuraziun da blers onns cun l’Universitad libra da Bulsaun.
L’elavuraziun da var 90 purtrets biografics d’emprender è sulettamain stada pussaivla entras la colliaziun dal project da perscrutaziun sur ils cunfins cun l’instrucziun, vul dir cun l’integraziun da studentas e students. Entaifer lur furmaziun en connex cun metodas da perscrutaziun han las studentas ed ils students fatg intervistas cun persunas ch’èn creschidas si tranter 1920 e 1970 ed han frequentà la scola. Lura han els fatg in’evaluaziun tematica dals discurs. Las studentas ed ils students è vegnids sustegnids ed accumpagnads da docentas e docent cun experientscha da perscrutaziun.
En la Collana è in’elecziun da 30 purtrets biografics d’emprender vegnida publitgada. Quels dattan in’invista en las vitas dad uffants ch’èn per part creschids si en relaziuns fitg paupras ed èn ids a scola en valladas isoladas. Ina survista istorica da scola dal Tirol dal sid e dal Grischun introducescha ils purtrets.
Entras la colliaziun da la perscrutaziun e l’instrucziun en quest project han omadus champs profità in da l’auter. Las studentas ed ils students han pudì acquistar enconuschientschas davart metodas da perscrutaziun e savida da context areguard la furmaziun da basa da scola, gudagnar enconuschientschas istoricas da scola centralas per la perscrutaziun e han pudì installar ina gronda basa da datas che po vegnir nizzegiada per ulteriuras lavurs da perscrutaziun.
Colliaziun tranter perscrutaziun ed instrucziun sur ils cunfins
La Collana 11 «Kindheit und Schulzeit in zwei Alpenregionen – Aufwachsen und lernen in Südtirol und Graubünden zwischen 1920 und 1970» è cumparida il november 2023. Igl è gia la segunda publicaziun ch’è resultada da la collavuraziun da blers onns cun l’Universitad libra da Bulsaun.
L’elavuraziun da var 90 purtrets biografics d’emprender è sulettamain stada pussaivla entras la colliaziun dal project da perscrutaziun sur ils cunfins cun l’instrucziun, vul dir cun l’integraziun da studentas e students. Entaifer lur furmaziun en connex cun metodas da perscrutaziun han las studentas ed ils students fatg intervistas cun persunas ch’èn creschidas si tranter 1920 e 1970 ed han frequentà la scola. Lura han els fatg in’evaluaziun tematica dals discurs. Las studentas ed ils students è vegnids sustegnids ed accumpagnads da docentas e docent cun experientscha da perscrutaziun.
En la Collana è in’elecziun da 30 purtrets biografics d’emprender vegnida publitgada. Quels dattan in’invista en las vitas dad uffants ch’èn per part creschids si en relaziuns fitg paupras ed èn ids a scola en valladas isoladas. Ina survista istorica da scola dal Tirol dal sid e dal Grischun introducescha ils purtrets.
Entras la colliaziun da la perscrutaziun e l’instrucziun en quest project han omadus champs profità in da l’auter. Las studentas ed ils students han pudì acquistar enconuschientschas davart metodas da perscrutaziun e savida da context areguard la furmaziun da basa da scola, gudagnar enconuschientschas istoricas da scola centralas per la perscrutaziun e han pudì installar ina gronda basa da datas che po vegnir nizzegiada per ulteriuras lavurs da perscrutaziun.
Dezember
Dezember
La festa d’advent 2023 – ina giada auter
Sa basond sin las differentas activitads da l’onn da giubileum ha la SAP dal Grischun organisà la festa d’advent 2023 in zic auter. Dr. Philipp Stillhard, medi principal da la chirurgia d’accidents a l’Ospital chantunal dal Grischun a Cuira, nizzegia sias vacanzas per activitads a l’exteriur en favur da projects cun la Pacific Islands Orthopaedic Association (PIOA). Ensemen cun auters medis s’engascha el instancablamain per il trenament dals chirurgs locals en il sectur da la chirurgia dad accidents en il Pacific dal Sid. Il program ha cumenzà l’onn 2013 a Honiara sin las Solomon Island cun la finamira da scolar giuvnas chirurgas e giuvens chirurgs indigens en lur pajais d’origin e da garantir uschia il provediment medicinal en il sectur da la chirurgia dad accidents – cun l’infrastructura e l’equipament ch’è avant maun al lieu, sco quai ch’igl è usità en «low income countries».
L’engaschament persistent è francà fermamain a la SAP dal Grischun. Perquai ha ella era quest onn renunzià da trametter cartas da Nadal ed ha persuenter sustegnì il project PIOA da dr. Philipp Stillhard. A chaschun da la festa d’advent dals 13 da december ha il chirurg engaschà raquintà da sias experientschas a l’exteriur.
La festa d’advent 2023 – ina giada auter
Sa basond sin las differentas activitads da l’onn da giubileum ha la SAP dal Grischun organisà la festa d’advent 2023 in zic auter. Dr. Philipp Stillhard, medi principal da la chirurgia d’accidents a l’Ospital chantunal dal Grischun a Cuira, nizzegia sias vacanzas per activitads a l’exteriur en favur da projects cun la Pacific Islands Orthopaedic Association (PIOA). Ensemen cun auters medis s’engascha el instancablamain per il trenament dals chirurgs locals en il sectur da la chirurgia dad accidents en il Pacific dal Sid. Il program ha cumenzà l’onn 2013 a Honiara sin las Solomon Island cun la finamira da scolar giuvnas chirurgas e giuvens chirurgs indigens en lur pajais d’origin e da garantir uschia il provediment medicinal en il sectur da la chirurgia dad accidents – cun l’infrastructura e l’equipament ch’è avant maun al lieu, sco quai ch’igl è usità en «low income countries».
L’engaschament persistent è francà fermamain a la SAP dal Grischun. Perquai ha ella era quest onn renunzià da trametter cartas da Nadal ed ha persuenter sustegnì il project PIOA da dr. Philipp Stillhard. A chaschun da la festa d’advent dals 13 da december ha il chirurg engaschà raquintà da sias experientschas a l’exteriur.
FELMAS – evaluaziun d’in program da trenament per geniturs per promover l’autoregulaziun d’uffants cun ina biografia da migraziun
Studis mussan che uffants cun ina biografia da migraziun enconuschan pli paucas strategias per l’autoregulaziun che uffants senza ina biografia da migraziun. Quai po esser ina raschun per mendras schanzas da furmaziun. Cunquai che geniturs pon sustegnair lur uffants cun trenaments tar l’autoregulaziun, è vegnì sviluppà ed examinà en il rom dal project FELMAS sut la direcziun da dr. Sog Yee MoK in trenament per mammas cun ina biografia da migraziun per meglierar l’autoregulaziun tar lur uffants. Il project vegn finanzià da la fundaziun Binding, da la fundaziun Paul Schiller, dal fond Swisslos da l’Argovia e dal secretariat dal stadi per migraziun.
Ils trenaments da sis emnas han gì lieu davent da l’october fin il december en la Svizra tudestga ed han cumpiglià exercizis tar ils temas «Planisar e metter finamiras», «Memorisaziun e concentraziun» e «Controlla da sentiments». Quels temas èn vegnids elavurads en trais sesidas da preschientscha e fasas d’emprender autonomas per trenament. Il material d’exercitar ch’è vegnì concepì da nov cumpiglia per mammas videos d’instrucziun, chartas d’exercizi sco era material supplementar tar ils exercizis e per ils uffants videos en furma da cartoons ed exercizis. Tut il material ed ils trenaments stattan a disposiziun per tudestg, albanais, portugais e tirc. Sche l’autoefficacitad da las mammas per promover l’autoregulaziun da lur uffants e l’autoregulaziun dals uffants è sa midada vegn evaluà il 2024.
FELMAS – evaluaziun d’in program da trenament per geniturs per promover l’autoregulaziun d’uffants cun ina biografia da migraziun
Studis mussan che uffants cun ina biografia da migraziun enconuschan pli paucas strategias per l’autoregulaziun che uffants senza ina biografia da migraziun. Quai po esser ina raschun per mendras schanzas da furmaziun. Cunquai che geniturs pon sustegnair lur uffants cun trenaments tar l’autoregulaziun, è vegnì sviluppà ed examinà en il rom dal project FELMAS sut la direcziun da dr. Sog Yee MoK in trenament per mammas cun ina biografia da migraziun per meglierar l’autoregulaziun tar lur uffants. Il project vegn finanzià da la fundaziun Binding, da la fundaziun Paul Schiller, dal fond Swisslos da l’Argovia e dal secretariat dal stadi per migraziun.
Ils trenaments da sis emnas han gì lieu davent da l’october fin il december en la Svizra tudestga ed han cumpiglià exercizis tar ils temas «Planisar e metter finamiras», «Memorisaziun e concentraziun» e «Controlla da sentiments». Quels temas èn vegnids elavurads en trais sesidas da preschientscha e fasas d’emprender autonomas per trenament. Il material d’exercitar ch’è vegnì concepì da nov cumpiglia per mammas videos d’instrucziun, chartas d’exercizi sco era material supplementar tar ils exercizis e per ils uffants videos en furma da cartoons ed exercizis. Tut il material ed ils trenaments stattan a disposiziun per tudestg, albanais, portugais e tirc. Sche l’autoefficacitad da las mammas per promover l’autoregulaziun da lur uffants e l’autoregulaziun dals uffants è sa midada vegn evaluà il 2024.