Skip to content

En il focus

20 onns sap dal grischun

La Scola auta da pedagogia dal Grischun festivescha ses giubileum
da 20 onns.

Dapi sia fundaziun ha la SAP dal Grischun promovì e furmà en moda singulara l’instrucziun e la lavur da las scolastas e dals scolasts en il chantun Grischun. L’emprender, l’instruir ed il svilup stattan gia dapi adina en il center da sia activitad.

Co tut ha cumenzà

Ils 20 d’october 2003 ha la Scola auta professiunala da pedagogia cumenzà ses manaschi da studi cun 59 novas studentas e novs students. Igl è stà in eveniment impurtant. Pertge fin a quest mument vegniva scolada la gronda part da las persunas d’instrucziun a l’uschenumnà seminari da scolastas e scolasts. Da porscher la furmaziun da scolastas e scolasts en il Grischun sin il stgalim terziar e suandar uschia il svilup naziunal per terziarisar la furmaziun da las persunas d’instrucziun, è stà in pass impurtant ch’è stà collià cun ulteriurs process da refurma en il sectur da furmaziun. La basa per il svilup d’ina scola auta da pedagogia en il chantun Grischun è stada ina votaziun chantunala dal pievel da l’onn 1998. En quella votaziun han las votantas ed ils votants grischuns approvà la lescha davart la scola auta professiunala da pedagogia.

La SAP dal Grischun oz

Quai ch’ha cumenzà avant 20 onns cun la transiziun las differentas instituziuns da scolaziun da scolastas e scolasts sco era dal seminari da scolastas e scolasts a la Scola auta professiunala da pedagogia dal Grischun, è sa sviluppà ad ina scola auta moderna. La SAP dal Grischun dal preschent è accreditada instituziunalmain, ses studis èn renconuschids, sias purschidas da furmaziun supplementara resguardan ils basegns multifars da las scolas, ses resultats da perscrutaziun chattan attenziun naziunala ed internaziunala, ella tira a niz la transfurmaziun digitala e sa sviluppa cuntinuadamain vinavant sco scola auta moderna. Oz scolescha la SAP dal Grischun a Cuira passa 500 studentas e students – en tudestg, rumantsch e talian. Uschia è ella l’unica scola auta trilingua en la cuntrada da furmaziun da la Svizra.

Il motto da giubileum «Ina furmaziun d'auta qualitad per tuts»

Il giubileum da 20 onns è stà sut il motto «Ina furmaziun d’auta qualitad per tuts». Prof. dr. Gian-Paolo Curcio, rectur da la SAP dal Grischun, punctuescha: «La furmaziun ed il perfecziunament da las persunas d’instrucziun èn d’ina gronda relevanza sociala. Cun lur lavur caracteriseschan ellas la societad da damaun. Instruir è dapli ch’intermediar savida. Las persunas d’instrucziun creeschan pussaivladads d’emprender (opportunities to learn), en las qualas vegn promovì il svilup da cumpetenzas specificas e transversalas, vegnan intermediadas normas e valurs ed uschia vegn sustegnida la furmaziun da la persunalitad dals umans giuvens. En quest senn contribueschan las persunas d’instrucziun considerablamain da pudair porscher e cuntanscher la finamira da las Naziuns unidas «Ina furmaziun dad auta qualitad per tuts» (Sustainable Development Goal SDG).»

Ils puncts culminants dal giubileum

Il giubileum da 20 onns è vegnì festivà cun in act festiv e cun differentas activitads.

Act festiv

Il cumenzament da settember ha la Scola auta da pedagogia dal Grischun festivà l’eveniment spezial cun 260 giasts envidads. «Igl è stà in engraziament a tut quellas e quels che han accumpagnà la SAP dal Grischun durant ils ultims 20 onns: anteriuras collavuraturas e collavuraturs, collavuraturas e collavuraturs dad oz sco era represchentantas e represchentants da la furmaziun, da la politica, da la scienza e da l’economia», uschia il rectur prof. dr. Gian-Paolo Curcio. La festa da giubileum ha dà la chaschun da guardar cuminaivlamain enavos sin il passà plain eveniments da la Scola auta da pedagogia e da dar a medem temp in sguard en il futur. Il pled festiv ha tegnì il cusseglier guvernativ grischun dr. Jon Domenic Parolini.

Publicaziun festiva

A chaschun da las festivitads è vegnida preschentada la publicaziun festiva «Ina furmaziun d’auta qualitad per tuts» cun contribuziuns da texts da perditgas dal temp sco era da persunas dal fatg. Ellas laschan viver il passà tras lur raquints e lur regurdanzas persunalas e dattan invista en ils fatgs da la politica da furmaziun dals ultims 20 onns e lur influenza sin la scola auta da pedagogia. Il prim exemplar è vegnì surdà da prof. dr. Gian-Paolo Curcio al cusseglier guvernativ grischun Jon Domenic Parolini en occasiun da la festa da giubileum.

Agid per far pensums da chasa per 20 scolaras e scolars

La SAP dal Grischun ha festivà l’onn da giubileum cun in’acziun d’agid per far ils pensums per 20 scolaras e scolars dal Grischun ed ha uschia engrazià a la populaziun. Per quest intent han pudì vegnir intermediads durant in semester 20 studentas e students da la SAP dal Grischun. Las scolaras ed ils scolars che han pudì profitar da la purschida èn vegnids eruids cun trair la sort durant la festa d’advent 2022.

La SAP dal Grischun è per mai…

En connex cun il giubileum da 20 onns publitgain nus en quest rapport annual decleraziuns da persunalitads, cun las qualas nus avain regularmain in barat e che han gidà a crear noss’instituziun cun lur engaschament e lur lavur da maniera unica. Ellas han tuttas cumplettà la frasa «La SAP dal Grischun è per mai…» cun in parairi persunal.

Per mai è la SAP dal Grischun ina instituziun da savida e da perscrutaziun ch’è relevanta per il chantun Grischun, ina promotura da cumpetenzas per la trilinguitad da noss chantun, la spina dorsala dal lieu da furmaziun Grischun.

– Cusseglier guvernativ dr. Jon Domenic Parolini

#HOCHinteressant

«Ina furmaziun d’auta qualitad per tuts»: En connex cun noss motto da giubileum, avain nus publitgà quest onn sin nossa pagina d’internet e sin noss chanals da communicaziun istorgias interessantas dal mund da nossa scola auta da pedagogia. Ina survista.

#HOCHalpin: «La finamira resta adina la finamira».

Hansi Kessler, guid da muntogna, alpinist extrem e docent da sport a la SAP dal Grischun, ha traversà la paraid dal nord da l’Eiger ed è stà al Mount Everest. In discurs davart la fascinaziun da l’alpinissem, la confruntaziun cun la tema e la fortuna da surmuntar agens cunfins. (maletg da titel: Hansi Kessler sin il terz champ da glatsch da la paraid dal nord da l’Eiger, fotograf: Robert Bösch)

#HOCHmusikalisch: Fitg musicalas e musicals èn paucs, musicalas e musicals perencunter tuts.

«Senza musica fiss la vita in errur», uschia Friedrich Nietzsche. Musica è omnipreschenta en il mintgadi. Ella è in enritgiment, però er ina sfida, sch’ella vegn natiers en furma da canera e ramurs quotidianas. Savair far questa differenziaziun tutga tar las cumpetenzas che duain avair tant scolaras e scolars sco er (futuras) persunas d’instrucziun. In discurs davart musica – cun la docenta da musica Cornelia Meier e cun ils magisters instrumentals Christian Cantieni e Frieder Torp. Da Franca Caspani

#HOCHaktuell: «Nus duvrain scolastas e scolasts motivads ed entusiasmads ch’intermedieschan che l'informatica signifitgescha lavur creativa».

Prof. Dr. Dennis Komm è dapi l’onn 2022 professer extraordinari a la SPF da Turitg per algoritmus e didactica sco era manader da la scolaziun CAS Informatica e didactica d’informatica che vegn purschida cuminaivlamain da la SAP dal Grischun e da la SPF da Turitg. Ses interess da la perscrutaziun includan la projectaziun e l’analisa d’algoritmus sco era la scolaziun d’informatica. En l’intervista gughegia el da dar in sguard sin la scola da l’avegnir ed explitgescha strategias d’agir pussaivlas, co che scolas e persunas d’instrucziun pon sa preparar proactivamain per il mund da damaun.

#HOCHgeflogen: Da l'aviun en la stanza da classa.

Jenny Muggli e Tonio Wyler absolvan a la SAP dal Grischun il segund onn dal studi da bachelor Scola primara. Ils dus students raquintan tge che ha intimà els da bandunar la professiun sco flight attendant e da daventar scolast:a.

#HOCHkarätig: Saira tematica davart l’exposiziun – giasts da la politica, economia e furmaziun discuteschan davart la «scola dal futur».

In ferm sistem da furmaziun public è ina da las pitgas fundamentalas da societads democraticas. Ma il sistem da furmaziun n’è betg ina structura fixa. La dumonda urgenta è perquai: En tge direcziun duai noss sistem da furmaziun sa sviluppar vinavant en l’avegnir? Questa dumonda è stada en il center da l’exposiziun ambulanta «Schule. Experiment Zukunft» dal Museum da scola da Berna. Il favrer 2023 èn 170 represchentantas e represchentants da la politica, da l’economia e da la furmaziun sa confruntads cun questa dumonda en ina discussiun da diversas perspectivas.

#HOCHtalentiert: Tranter tribuna e stanza da scola.

Il Grischun Ivo Orlik, era enconuschent sco rapper Giganto, ha publitgà quatter albums da musica, ha dà dapli che 100 concerts ed ha cuntantschì il 5avel plaz da la parada da hits da la Svizra. Cun dapli che 1 milliun streams sin Spotify e youtube tutgan ses texts tar ils songs rumantschs cun il pli grond success. Uss è el a la Scola auta da pedagogia dal Grischun e frequenta il studi sco scolast primar. Lilian Ladner ha fatg in’intervista cun el.

#HOCHschulverantwortung: Engaschà per la persistenza – per oz e per damaun.

L’engaschi persistent è ina part impurtanta da la responsabladad da nossa scola auta. I va per dapli che da sviluppar vinavant il lieu da furmaziun. Era studentas e students sa stentan da promover la persistenza sin differents champs. Conscientamain: Pertge che sco persunas d’instrucziun influenzeschan ellas las generaziuns vegnintas e las sensibiliseschan per las sfidas socialas, ecologicas ed economicas dal futur.

#HOCHschulstandort: Cuira, la survesaivla.

Mintgina e mintgin ama Cuira en sia moda. Ina decleraziun d’amur per la citad alpina e da studi. Da prof. dr. Vincenzo Todisco

#KarriereHOCH: Fatg ina carriera exemplarica: Gianmarco Corsetto (37), manader da scola Churwalden.

Il viadi professiunal impressiunant da Gianmarco Corsetto reflectescha, sper il svilup persunal, era la midada da la cuntrada da furmaziun en Svizra. Dal cumenzament sco miradur sur la lavur sco scolast fin al post sco manader da scola: la carriera da Corsetto na stat betg mo per ambiziuns individualas, mabain per las pussaivladads che sa porschan per las persunas d’instrucziun tras furmaziuns supplementaras e tras in svilup differenzià da la carriera.

Ulteriurs temas che pudessan interessar Vus