Onn da gestiun 2023
PREFAZIUN
Il president dal cussegl da la scola auta dr. Hans Peter Märchy ed il rectur prof. dr. Gian-Paolo Curcio guardan enavos sin l’onn da gestiun passà e guardan sin il svilup futur.
Da differents puntgs da vista guardan il president dal cussegl da la Scola auta da pedagogia dal Grischun dr. Hans Peter Märchy ed il rectur prof. dr. Gian-Paolo Curcio sin in onn da giubileum 2023 plain eveniments, sfidas e success. A medem temp è la SAP dal Grischun confruntada ils proxims onns cun sfidas multifaras, per las qualas l’instituziun per la furmaziun da scolastas e scolasts en il chantun Grischun vegn a sviluppar soluziuns adequatas ed innovativas – e quai cun resguardar sias gruppas da pretensiun.
20 onns SAP dal Grischun – in sguard enavos
20 onns scolas autas da pedagogia en Svizra signifitgescha da sviluppar ed etablir in nov tip da scola auta en la cuntrada da furmaziun. La refurma da la terziarisaziun da la furmaziun da scolastas e scolasts, preparada durant ils onns 1990 e realisada suenter la midada dal millenni e la fundaziun da las scolas autas da pedagogia en Svizra èn il cumenzament d’ina istorgia da success. Quai che vala per la Svizra en general, vala medemamain per il chantun Grischun.
Ils 20 d’october 2003 ha la SAP dal Grischun cumenzà il manaschi da studi cun totalmain 59 studentas e students. Igl è stà in eveniment impurtant. Perquai è el era vegnì tschernì sco tema central dal rapport annual 2023. Dapli infurmaziuns chattais Vus qua.
Terms impurtants en vista a la terziarisaziun externa e formala èn spezialmain la fundaziun da la SAP dal Grischun sco tala, la modularisaziun dals studis da bachelor e da master, l’emprima renconuschientscha e l’ulteriura reconuschientscha dals diploms tras la conferenza da las directuras e dals directurs chantunals da l’educaziun publica (CDEP), la midada en in institut autonom da dretg public, l’avertura da l’edifizi d’engrondiment cun ils auditoris e cun la biblioteca, l’accreditaziun instituziunala sco scola auta sco era la creaziun da l’emprima professura. Scolas autas na sa cumponan però betg be da betun, palpiri e structuras, mabain d’ina cultura specifica. Per consequenza gieva quai durant ils ultims 20 onns surtut era per stabilir ina cultura universitara per l’unica scola auta trilingua da la Svizra. Quest process po vegnir taxà sco terziarisaziun interna. A la SAP dal Grischun sa mussa questa terziarisaziun interna en spezial a maun dal svilup tematic e da l’extensiun dals studis da bachelor e da master, dal transfer d’enconuschientschas tranter la perscrutaziun e l’instrucziun sco era tranter l’instrucziun e la pratica. Ella sa mussa plinavant cun la participaziun activa al discurs scientific naziunal e per part er internaziunal sco era cun ina promoziun sistematica da la generaziun giuvna che s’orientescha als basegns da la scola auta. Cuntrari a la terziarisaziun externa, n’è la terziarisaziun interna dentant anc terminada. Quai è d’attribuir als svilups anc pendents da las structuras organisatoricas ed operativas, als accents necessaris dal cuntegn da la strategia sco er a l’autonomia da la scola auta che sto anc vegnir extendida.
La SAP dal Grischun l’onn 2023
Oz è la SAP dal Grischun accreditada instituziunalmain, porscha studis da bachelor per persunas d’instrucziun da la scolina e da la scola primara sco era studis da master per persunas d’instrucziun dal stgalim secundar I e per scolas da maturitad. Sias scolaziuns èn renconuschidas, sias purschidas da furmaziun supplementara resguardan ils basegns multifars en las scolas, ses resultats da perscrutaziun chattan attenziun naziunala ed internaziunala. La SAP dal Grischun nizzegia la midada digitala e sa sviluppa cuntinuadamain vinavant sco scola auta moderna. Oz scolescha la SAP dal Grischun a Cuira 516 studentas e students – e quai en tudestg, rumantsch e talian. En questa cifra n’èn betg inclus las studentas ed ils students dals studis da cooperaziun cun la SAP da Son Gagl (14) e cun la scola auta da pedagogia curativa (24) a Cuira. Avant ventg onns n’avess nagin pensà ad in tal svilup. Co pon ins declerar quest creschament?
Professiun attractiva ed ina purschida interessanta a la SAP dal Grischun
Nus vivain oz en in mund ch’è marcà da midadas permanentas. Megatrends sco la globalisaziun, l’urbanisaziun, la midada dal clima u la digitalisaziun èn ina gronda sfida per l’entira societad. Ils svilups socials, politics ed economics actuals vegnan percepids pli e pli sco volatils, malsegirs, cumplexs ed ambigs. En quest uschenumnà mund da VUCA (volatility, uncertainty, complexity, ambiguity) vulan umans giuvens surpigliar dapli responsabladad, els tschertgan in senn en lur far ed els vulan contribuir cun lur agir a favur da la societad actuala e futura. La professiun da persuna d’instrucziun als porscha questa pussaivladad. Las persunas d’instrucziun caracteriseschan cun lur lavur la societad da damaun, perquai ch’instruir è dapli che mo intermediar savida. Las persunas d’instrucziun insceneschan pussaivladads d’emprender, en las qualas vegn promovì il svilup da las cumpetenzas dal rom e transversalas, vegnan intermediadas normas e valurs ed uschia sustegnida la furmaziun da la persunalitad dals giuvenils. Natiralmain èsi savens er uschia che chaussas bler pli simplas dattan la decisiun per eleger la SAP dal Grischun sco lieu da studi, sco per exempel la purschida da studi amplifitgada ed extendida, la cultura famigliara che sa mussa en spezial a maun da las portas avertas e da las vias curtas, la plurilinguitad vivida sco era la pussaivladad d’acquistar in diplom biling. Forsa èsi er il Grischun sco chantun da muntogna cun sias scolas da pliras classas en las differentas valladas che pledentan las persunas d’instrucziun futuras e che las avran ina perspectiva professiunala.
Sfidas per ils proxims onns – la furmaziun da las scolastas e dals scolasts dal futur
Il svilup da la SAP dal Grischun è fitg legraivel. Per las sfidas che stattan en connex cun la creschientscha dal dumber da las studentas e dals students, sco per exempel il persunal necessari per l’instrucziun, la perscrutaziun, ils servetschs e l’administraziun, l’infrastructura necessaria u la finanziaziun supplementara inevitabla èn vegnidas chattadas en il fratemp bunas soluziuns, per part era limitadas temporalmain.
Quant enavant che las adattaziuns planisadas da la proxima revisiun parziala da la Lescha davart las scolas autas e la perscrutaziun (LSAP) influenzeschan las fatschentas da la SAP dal Grischun e sche las adattaziuns en mira davart la repartiziun da las cumpetenzas vegnan a cuntanscher l’effect giavischà areguard in augment da l’autonomia, vegn dentant a sa mussar. Spezialmain il portfolio dals studis che vegn purschì actualmain en il sectur da la furmaziun da las scolastas e dals scolasts na permetta per entant betg in ulteriur augment raschunaivel. Era sche la SAP dal Grischun sviluppass, purschess ed etabliss purschidas da studi supplementaras en il futur, stuessan ils meds finanzials necessaris per quest intent vegnir approvads da la regenza e dal cussegl grond. Cun las midadas planisadas avess il cussegl da la scola auta bain cumpetenzas pli vastas, per la realisaziun correspundenta na survegniss el dentant nagins instruments. Ina infrastructura adequata gioga pli e pli ina rolla impurtanta per las scolas autas. En quest senn èsi raschunaivel da far conscienziusamain las analisas che ston vegnir fatgas en connex cun la proxima sanaziun da l’infrastructura actuala ed er d’avair a medem temp il curaschi da metter en dumonda chaussas existentas sco era da considerar ed examinar novas opziuns.
Or da vista interna vai ils proxims onns persuenter da sviluppar consequentamain la terziarisaziun interna e da focussar – ultra da las structuras da rama (p.ex. metodas e furmas socialas) – pli e pli las structuras profundas (process d’instruir e d’emprender). En lur publicaziun «Grundlagen für einen wirksamen Unterricht» han Trautwein, Sliwka und Dehmel rendì attent l’onn 2018 che las dimensiuns da basa da las structuras profundas (activaziun cognitiva, sustegn constructiv e manar ina classa) influenzeschian decisivamain la qualitad e l’efficacitad da l’instrucziun. En quest connex vai era vinavant per las suandantas e sumegliantas dumondas:
- Co pon ins animar las scolaras ed ils scolars da chapir activamain ils cuntegns e da sviluppar las cumpetenzas en mira?
- Co e sut tge cundiziuns pon las persunas d’instrucziun sustegnair lur scolaras e lur scolars, sch’i dat problems da chapientscha e dumondas?
- Co po vegnir concepida e dirigida l’instrucziun, per che las scolaras ed ils scolars chapeschian e cuntanschian las finamiras da l’instrucziun, ch’i dettia uschè paucs disturbis sco pussaivel, che tuts èn participads a l’emprender e per ch’il temp d’instrucziun possia uschia vegnir nizzegià a moda effectiva?
Respostas a questas dumondas èn da chattar cun s’occupar da las teorias e dals concepts correspundents. Plinavant sa mussan ellas en las enconuschientschas empiricas, en la chapientscha areguard las caracteristicas da qualitad d’ina buna instrucziun sco era en in sustegn effizient da las scolaras e dals scolars e finalmain en la pratica dal mintgadi.
Ils proxims onns ed ils onns che suondan vai pia per ina consolidaziun da las purschidas, in ulteriur svilup dals cuntegns e per ina focussaziun sin ils process d’emprender, d’instruir e da svilup.
Engraziament
Decisiv per il success da la SAP dal Grischun è che las commembras ed ils commembers da la scola auta da la SAP dal Grischun han dumagnà cun success las sfidas quotidianas, quai che merita in engraziament. La scola auta ha medemamain survegnì sustegn da differentas gruppas participadas. En spezial vulain nus engraziar cordialmain a las commembras ed als commembers dal cussegl grond sco era a las commembras ed ils commembers da la regenza cun las collavuraturas ed ils collavuraturs dals uffizis appartegnents. Durant il 2023 han els contribuì essenzialmain a sviluppar soluziuns solidas.
